Özel Güvenlikler Kuralsız Çalışmaya Karşı Bir Araya geliyor

Türkiye’de her kayıtlı çalışan 100 kişiden 1.8’i özel güvenlik görevlisi olarak çalışıyor. Yaklaşık 460bin kişiyi istihdam eden özel güvenlik sektöründe çalışan emekçiler 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun tarafından belirlenen hükümler doğrultusunda hizmet veriyorlar. Türkiye’deki özel güvenlik görevlilerinin sayısı dünyada ki 135 ülkenin ordusundan daha fazla kişiye sahip. Özel güvenlik görevlilerinin büyük bir kısmı taşeron firmalar bünyesinde sosyal ve sendikal haklardan yoksun olarak çalışıyor. Ege’nin Sesi Gazetesi olarak özel güvenlik emekçilerinin sorunlarını Özel Güvenlik İşçileri Sendikası(Güvenlik-Sen) Başkanı Serdar Aslan ile konuştuk:

Ulaş Üstündağ: Ülkemizde son yıllarda özel güvenlik sektörüne çok yoğun bir katılım var. İşsiz Üniversite mezunlarından ev hanımlarına kadar birçok insan özel güvenlik kursuna gidip sertifika alıyor. Bunun nedeni nedir?

Serdar Aslan: Ülkemizde yaşanan yoğun işsizlik sorunu insanların özel güvenlik sektörüne yönelmesine yol açıyor. Atanamayan öğretmenlerden diğer mesleklerdeki insanlara kadar birçok kişi nasıl polisliğe yöneliyorsa ilerleyen günlerde de özel güvenlik sektörüne yönelecek. Beraber nöbet tuttuğum iki arkadaşımda üniversite mezunu. Dışarıdan bakılınca ilkokul mezunlarının yaptığı bir iş gibi görülse de birçok üniversite mezunu özel güvenlik olarak çalışıyor.

Ulaş Üstündağ: Özel güvenlik görevlileri 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanuna göre çalışıyorlar. Peki, bu kanun özel güvenliklere ne gibi haklar sağlıyor?

Ayrı bir yasaya bağlı olarak çalışıyoruz. Bu kanun bizim haklarımızın ve görevlilerimizin sınırlarını çiziyor. Bu kanuna göre bizler emniyetin alt kolu olarak görülüyoruz. Kısa bir süreye kadar özel güvenlik kanununda sendika hakkı yoktu. Bu hakkımızda sonradan kanuna eklendi. 2012’den sonra çıkan kanuna göre de özel güvenlik görevlileri 19 nolu iş koluna bağlı olarak işçi statüsünde çalışmaya başladılar. Bizim kanunen en büyük sorunlarımızdan birisi grev hakkımızın olmayışı. İşçiler fabrikalarda örgütlenirken patrona karşı en büyük kozları grev hakkı olurken özel güvenliklere bu hak yasaklanmıştır. Bizlere de grev hakkı güvenlik zafiyeti oluşur diye verilmiyor.

Ulaş Üstündağ: Özel güvenlik görevlilerinin meslek hayatında karşılaştıklar temel sorunlar nelerdir?

Serdar Aslan: En büyük sorunumuz risk taşıyan bir meslek yapmamız. Üniformanın getirmiş olduğu bir sorumluluk taşıyoruz. Özel güvenlik sektörü artık hayatın birçok alanında yer alıyor. Hastanelerden askerlik şubelerine kadar birçok yerde özel güvenlik görevlileri çalışıyor. Bizler yaşamın her alanında risk taşıyan bir mesleği yerine getiriyoruz. En büyük sorunlarımızdan bir tanesi de güvencesiz olmamız. Mesleki olarak yaşadığımız olaylarda da müdahale etme hakkımızda son derece kısıtlanmıştır. Bu yüzdende çok sıkıntı çekiyoruz. İş kolunda yer almamıza rağmen yargılandığımız zamanda memur statüsünde yargılanıyoruz. Bu bize çok büyük bir engel oluşturuyor.  Bunun da bir çözüme kavuşması lazım. Normal çalışma şartları 8 saat iken bizler taşeron firmalarda 10-12 saat çalışıyoruz. Fazladan yaptığımız mesailerinde hakkını alamıyoruz. En büyük sıkıntımız taşeron firmalarda çalışmak. Çalıştığımız kurumda ve taşeron firmada olmak üzere başımızda 2 tane patron bulunmakta.  Bu durum bizim sendikal örgütlenmemizin önü geçiyor.  Kıdem tazminat konusunda patronlar topu birbirine atıyor.  Kıdem tazminatlarımızı alırken çok büyük sorunlar çekiyoruz. Çalışan arkadaşlarımızın işine son verildiğin de kıdem tazminatlarını istedikleri zaman taşeron firmadaki ve çalıştığımız kurumdaki patronlar ödeme yapmayı ret edip topu birbirlerini atıyorlar. Çoğu arkadaşımızda bu haklarını bilmiyor.

Ulaş Üstündağ: Taşeron sistemi sizin açınızdan en büyük problem. Peki bu sistemi aşmak için emekçiler neler yapmalı?

Taşeron sistemi modern köleliktir. Taşeron sisteminin ortadan kaldırılması bir sistem sorunudur. Mevcut var olan iktidar bunun devamını sağlamaya çalışıyor. Yakınlarda yapılacak olan bir yasal düzenlemeden bahsediliyor. Bizler bu yasal düzenlemeden emekçiler lehine bir kararın çıkmasını beklemiyoruz.

Ulaş Üstündağ: Özel Güvenlik görevlilerin yeni bir yasal düzenleme beklentisi var? Bu yasal düzenlemeden beklentileriniz nelerdir?

Serdar Aslan:Yeni çıkartılacak olan taşeron yasasıyla beraber özel güvenliklere de bir takım yetkiler verelim deniliyor. Fakat risk taşıyan bir meslek yaptığımızdan dolayı risk tazminatlarımız verilmiyor. Gece mesaisi yaptığımızdan dolayı gece mesailerimizde verilmiyor. Bizler bu yasal haklarımızın bize verilmesini istiyoruz. Bizler polislerle aynı işi yapıyoruz fakat onlara sağlanan yıpranma payı da bize verilmiyor. Ayrıca özel güvenliğin eğitim kalitesinin de artırılması lazım.İnsanlar mecbur kalıp özel güvenlik sertifikası alıyor.Bir temel eğitimden geçen insanlar 8 gün katılma zorunluluğuyla sertifika alıyorlar. Ondan sonra iş bitiyor. Yaklaşık 1.5 milyon insanında özel güvenlik sertifikası var. Bu insanların istihdam sorunu nasıl çözülecek?

Ulaş Üstündağ: Özel güvenlik görevlileri medyada şiddet olaylarıyla beraber anılıyor. Bildiğimiz en yakın örneklerden bir tanesi de İstanbul’da metro da yaşanmıştı. Parası olmadığı için ücretsiz geçmeye çalışan bir gencin özel güvenlik görevlisi kafasını yarmıştı. Bu durum hakkında ne düşünüyorsunuz.?

 Serdar Aslan: Bizler sendika olarak bu olayı kınadık. Yaptığımız iş militarist bir iş olmasına rağmen bizler anti militarist bir bilincin gelişmesi için mücadele ediyoruz.  Maalesef özel güvenlik sertifikası alırken psikolojik testlerden geçen arkadaşlarımızdan yeterli seviyelerde olmayan olabiliyor.  Bizler ezilenlere ve muhalif kesimlere karşı bir silah gibi kullanılmak istemiyoruz.  Şuan özel güvenliklerden bir ordu yaratılıyor. Dünyada 135 ülkenin ordusundan daha fazla özel güvenlik var bu ülkede. Bu konudaki en büyük sorunumuz eğitilen özel güvenliklerin insan hakları temel kriterlerine göre eğitilmemeleri yatıyor.  Yaşanan olaylarda yetkilerimiz çok sınırlı bizlere ne taşeron firma sahipleri ne de çalıştığımız kurumun sahipleri sahip çıkıyor. Özel güvenlikçi yaptığı ile kalıyor. Aynı şekilde bizlerde şiddete maruz kalıyoruz.

Ulaş Üstündağ: Sendika olarak ne tür faaliyetlerde bulunuyorsunuz? Ne zamandan beridir örgütleniyorsunuz?

Serdar Aslan: Örgütlenme açısından çok sorunlar yaşıyoruz. Taşeron sistemde örgütlenmede büyük sorunlar çekiyoruz. İnsanlarımıza sendikalı olmanın anayasal bir hak olduğunu öğretmeye çalışıyoruz. Onlara sendikanın bizim birliğimiz olduğunu anlatmaya çalışıyoruz.  Sendikalı olmanın avantajlarını anlatıyoruz. Hak denilen şeyin kimsenin lütfü olmadığını ancak bizim mücadelemizle kazanılacağını anlatıyoruz. Hiçbir patron bu senin hakkın demez. Özel güvenlikçilerin daha güvenceli bir gelecekte yaşaması için mücadele ediyoruz.  Sendika özel güvenliklerin güvencesi oluyor.  Kayıtsız olarak çalışan özel güvenliklerimiz bile var. Kaldı ki taşeron firmalar özel güvenlikçi alıp farklı iş kollarında kayıtlı gösteriyorlar.  Temizlikçi olarak kayıtlı bulunan özel güvenlikçi arkadaşlarımız var.

Ulaş Üstündağ: İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı Aziz Kocaoğlu büyükşehir bünyesindeki taşeron firmalarda çalışanları kadroya aldı. Fakat aynı durum özel güvenlikçiler için geçerli olmadı. Bu durumun sebebi nedir sizce?

Serdar Aslan:Bende yaklaşık 3 yıldan beridir belediye bünyesinde taşeron firmada çalışıyorum.  Benden daha uzun soluklu çalışan arkadaşlarımız mevut.  Kocaoğlu en son seçim kampanyasında taşeronu bitireceğini söylemişti.  Sayın Kılıçdaroğlu’da CHP’li belediyelerde taşerona son verip sendikal faaliyetlerin önündeki engelleri kaldıracağını söylemişti.  Bizlerde bu sözlerin takipçisi olacağız.  Belediyenin yapması gereken sadece bir özel güvenlik yetki belgesi almak olacak .  Bu işlemi yapmakta çok zor bir durum değil.

Ulaş Üstündağ: Ömür Tekin’in mücadelesinden bahseder misiniz? Yaklaşık 90 gündür sendikalı  olduğu için işten çıkarılmasına karşı mücadele ediyor.

Serdar Aslan: Ömür arkadaşımız Ankara’da Çankaya Belediyesi’ndeki bir taşeron firmada çalışırken sendikal faaliyet yürüttüğünden dolayı işinden oldu.  Ömür arkadaşımız 90 günden fazla bir süredir belediye önünde eylemine devam ediyor.  Bu olay Türkiye’de bir ilki gerçekleştirdi. Özel güvenlik görevlilerinin de hakları için direnebileceğini gösterdi.  Maalesef orada Çankaya Belediyesi Ömür Tekin’e sahip çıkmadı.  Yeni oluşan belediye ekibi ile de arkadaşlarımızın görüşmeleri sürüyor. Bu görüşmeler 2 gün içerisinde sonuçlanacak

Ulaş Üstündağ: Peki bundan sonra sendikanız nasıl bir yol izleyecek.  Toplu Sözleşme masalarına oturabilecek mi?  Özel Güvenlikçiler kararlılıklarını İzmir’de CHP’nin Seçim mitinginde açtığı pankartla göstermişti.

Serdar Aslan:Bizler sendikamızı 7 arkadaş birleşerek kurduk. Türkiye’de seçim sisteminde olduğu gibi sendikal sistemde de bir baraj söz konusu.  Bizimde toplu sözleşme masasını oturabilmemiz için sendikal barajı geçebilmemiz şart. Bu yüzden bir konfederasyon çatısı altında olmamız şart. Bizde mücadele açısından kendimize en yakın bulduğumuz DİSK’in çatısı altında örgütlenmemize devam edeceğiz. CHP’nin İzmir mitinginde açtığımız pankartla kamuoyuna kararlılığımızı deklare ettik. Bizler dış kapının dış mandalı değiliz. İnsanların can ve mal güvenliğini sağlayarak bir kamu hizmeti veriyoruz. Bizimde haklarımızı görmek zorundalar. Sesimizi duyurmak için büyükşehir belediyesinde çalışan özel güvenlikçiler olarak pankartımızı açtık.