Zam yağmuruna hazır olun!

2015 yılı bütçe hazırlıkları başladı.

Haziran ayından itibaren bütçede görülen kötüleşmenin etkilerini gidermek amacıyla elektrik, doğalgaz ve vergilerde ne tür ayarlamalar yapılacağı masaya yatırıldı. Bu ay ilk olarak elektrik fiyatlarına zam için bir değerlendirme yapılacak. Eğer zam yapılırsa 1 Ekim’den itibaren geçerli olacak.

Ancak yapılacak zamların enflasyona etkisi de önem taşıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız AA’ya yaptığı açıklamada, kurun önemli bir tehdit edici unsur olduğunu belirterek, 29 Eylül Pazartesi akşamına kadar vakitlerinin olduğunu söyledi. Eğer bir zam kararı alınacaksa 30 Eylül itibariyle alınmak zorunda.

ÇİFT HANE ENFLASYON RİSKİ

Hürriyet'ten Neşe Karanfil'in haberine göre, elektrik ve doğalgaza kurun etkisiyle zam ihtiyacı artıyor. Yaz aylarında yaşanan kuraklık nedeniyle maliyetlerde artış oldu. Ayrıca kur da hareketli seyrediyor. Son olarak dolar 2.26 liraya kadar yükseldi. Elektrik fiyatları 3 ayda bir, doğalgaz fiyatları ise her ay değerlendirmeye alınıyor. Bu yıl yaşanan kuraklık nedeniyle elektrik daha çok doğalgaza bağlı üretilmek zorunda kalındı. Geçtiğimiz günlerde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da kuraklık nedeniyle elektrik üretim maliyetlerinin arttığını dile getirmişti. Elektrikle birlikte doğalgaza da zam gelebileceği tahmin ediliyor. Ancak oranlar belirlenirken artan enflasyonun da dikkate alınması bekleniyor. Ekim ayında yapılacak elektrik ve doğalgaz zammı yıl sonu enflasyonunu çift hanelere taşıyabilecek.

GELİRLER NE OLACAK?

Bütçede özellikle Katma Değer Vergisi (KDV) gelirleri zayıf seyrediyor. Eğer harcamalardaki artış aynen devam ederse vergilerde de artış kaçınılmaz. Bunun için 2015 yılı bütçesinin sunulacağı 17 Ekim öncesinde yapılacak zamlara karar verilmesi gerekiyor. Çünkü 2015 yılına ilişkin vergi tahminleri yapılırken bu yıl sonunda elde edilecek vergi gelirleri baz oluşturacak. Yurtiçinde satılan mallar üzerinden alınan ve bütçeye hemen etkisi olan dahilde KDV hem temmuz hem de ağustos aylarında geriledi. Temmuzda dahilde alınan KDV yüzde 8.6, ağustosta ise yüzde 9 oranında düştü. Yılın ilk 8 ayı itibariyle KDV’deki artış binde 4, Özel Tüketim Vergisi’ndeki (ÖTV) artış ise yüzde 4.2 düzeyinde oldu.

SİGARA VE İÇKİ ZAMMI

Bütçe için önemli bir gelir kaynağı olan KDV’deki gerileme eğer yılın kalan aylarında devam ederse geliri artırmak için yeni vergi artış kararları almak kaçınılmaz hale gelecek. Ancak KDV’deki gerileme için KDV oranlarında bir artış söz konusu değil. Çünkü ürünlerden belli oranlarda KDV alınıyor. Ancak KDV’yi yükseltecek olan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ürünlerinde bir artış yapılabilecek. ÖTV’deki artışlar ise genellikle içki ve sigara üzerinden yapılıyor.

‘DOLAR 2.25’İ AŞTI, BİZİM İÇİN TEHDİT’

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, önümüzdeki dönemde elektrik ve doğalgaza zam yapılıp yapılmayacağına ilişkin, “Zam için pazartesi akşamına kadar vaktimiz var. Dolar 2.25’leri buldu. Bizim için çok ciddi tehdit edici unsur. Biz dövizle alıp TL ile satan bir ülkeyiz. O yüzden her maliyet artışı bizim bu direnç noktamızı tabii ki etkiliyor” dedi. TL/dolar paritesinin 2.26 liranın üzerine çıktığı için Merkez Bankası daha önce 10 milyon dolar olarak belirlediği günlük dolar satış miktarını 29 Eylül’den itibaren 40 milyon dolara çıkardığının belirtilmesi üzerine Yıldız, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Ben bunu yerinde, uygun bir müdahale olarak görüyorum. Enerji sektörü açısından baktığım için, virgülden sonra artan her rakam bizim maliyetlerimizi çok ciddi etkiliyor. Ham petrol fiyatı 100 dolar civarında salınıyor, 2 dolar yukarı, 2 dolar aşağı... 2013 yılının haziran ayında 102 dolardı, şu anda hemen hemen aynı fiyatta. Ama o zaman parite 1.92 idi. Şu anda 2.26’dan bahsediyoruz. 2013 yılı haziran ayına göre Avrupa ülkesi için sabit kalan fiyat bize göre sabit kalmamış durumda. Bunların her birini bizim maliyetlerimizde absorbe etmeye çalıştık. Paritenin artıyor olması enerji sektörü açısından ciddi bir tehdit unsurudur.”