Giritli Türkler, Urla Karantina Adası’nda buluştu

İzmir Giritliler Derneği’nin 3 yıldır Urla Karantina Adası’nda gerçekleştirdiği “Mübadelede Girit’ten İzmir’e ilk Adım” etkinliği bu yıl da Urla Belediyesi’nin katkıları ile yapıldı. Giritli mübadillerin torunları Urla’nın Karantina Adası’nda yer alan Tahaffuzhane’de buluştular.

Etkinliğe Urla Kaymakamı Murat Sefa Demiryürek, Urla Belediye Başkanı Sibel Uyar, TBMM 22. Dönem Milletvekili Türkan Miçooğulları, Başkan Danışmanı Belgin Hoşşu, Urla Kent Konseyi Başkanı Prof. Dr. Canan Balkır, Belediye Meclis Üyeleri, Buca Belediye Başkan Yardımcısı Hakan Gündüz,  Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü Urla Karantina Adası Müdürü Şaban Karaoğlu, İzmir Giritliler Derneği Başkanı Adnan Kavur ve Yönetim Kurulu Üyeleri, Lozan Mübadilleri Vakfı Ege Bölge Temsilcisi Taner Yasav, Prof. Dr. A. Nukhet Adıyeke, Yrd. Doç. Dr. Nuri Adıyeke, Ayvalık Giritliler Dernek Başkanı Coşkun Tunçmen, PTT Urla Merkez Müdürü Mehmet Ali Fırat İzmir ve Urlalı Giritliler katıldı.

“SOKAKTA KONUŞMA YARIM GAVUR DERLER”

Etkinliğin açılış konuşmasını yapan Kavur,  “Girit’ten gelen mübadiller Urla açıklarına geldiklerinde dilleri aynı değildi aynı dili konuşmuyorlardı. Yaşamları farklı, kültürleri farklı aynı milletin insanı olsalar dahi aynı şeyi paylaşamıyorlardı. Bizlerin de bir çoğunun eski Giritçeyi konuşmamamızın nedeni büyüklerimizin aman oğlum sokakta konuşma yarım gavur derler sözüydü. Bunun için konuşmadık. Belediyelerle iş birliği yaparak dersler düzenliyoruz. Rumcayı ve Yunancayı öğrenip kendimizi geliştirmeye çalışıyoruz bizim burada bugün yapmak istediğimiz sizlere o acılı günleri anımsatmak değil. Sadece atalarımız dedelerimizi yad edip anmaktı.”

3 ARALIK 1923 VAPUR DOĞUMLU KEMAL KURUL

Sizlere bugün çok büyük bir sürprizim var diyen Kavur,  3 Aralık 1923 günü Karantina Adası’na inen vapur doğumlu Kemal Kurul’u yanına davet ederek katılımcılarla tanıştırdı. Kurul; “Orada çok güzel insanları geride bıraktık ama şimdi burada herkesi bir arada görmekten zevkleniyorum” dedi.

Tahaffuzhane, dünya sağlığına hizmet vermek için kurulan bir oluşum diyen Karaoğlu, bu etkinliği iki senede bir gerçekleştireceklerini söyledi.

KARANTİNA ADASI İLK ÇIKIŞ NOKTASI

İzmir ve Urla’nın Giritliler açısından önemine değinen ve mübadele döneminde yaşanan yolcuğu anlatan Adıyeke; “ Giritlilerin büyük bir kısmı mübadeleden önce oradan kaçmışlardı. Biz bunlara eski Giritliler diyoruz mübadele sırasında ise geriye kalan 30 bin Girit Türkü anlaşma koşulları gereğince adadan alınıp Anadolu’ya getirildiler. Giritlilerin Anadolu’da ayak bastıkları yerlerden birisi Urla’nın Karantina Adası. Buranın özelliği dezenfekte ve kontrol merkezi. Yurt dışından Anadolu sınırları dışında gelen bütün yolcular ilk buraya adım atıyorlar. Bütün eşyaları yanlarında getirdikleri bütün alet edavatlar dezenfekte aletleri içinde temizleniyor ve kendileri sağlık kontrollerinden geçiriliyor. Bu kontrollerden sonra iskan edilecekleri bölgelere gönderiliyor. Dolayısıyla burası ilk çıkış noktası.” açıklamasında bulundu.

“TESCİLLİ ÜÇ KARANTİNA ADASINDAN BİRİ URLA”

Amerika'daki Ellis Adası ve Hırvatistan Dubrovnik'teki Zupa Dubrovacka Adaları  ile birlikte dünyada ayakta kalmayı başarmış, tescilli üç karantina adasından biri olan Urla Karantina Adası’na hoş geldiniz diyerek konuşmasına başlayan Başkan Uyar sözlerine şöyle devam etti; “Cumhuriyet döneminde Türkiye’ye yapılan en önemli göçlerden biri 1923 Türk – Yunan nüfus mübadelesidir. Bu zorunlu göç ile yüz binlerce kişinin hayatı değişmiş, mübadiller bir yandan yeni vatanlarına uyum sağlamaya çalışırlarken diğer bir yandan da doğdukları toprakların oluşturduğu kimlik ve kültürlerini gelinen vatanda yaşatmaya çalışmışlardır. Lozan Barış Antlaşması gereği gerçekleşen mübadele; birçok ayrılığa, hasret ve acıya neden olmuştur”

 “BUGÜNLERİ YAŞAMAMIZI SAĞLAYAN ATALARIMIZA BORÇLUYUZ”

Hepimizin kulağında mutlaka Rum aksanıyla anlatılan Girit hikayeleri vardır. Çocukluğumuzda mutlaka Yarı Rumca, yarı Türkçe konuşan sohbetlere tanıklık etmişizdir. Bugün burada o günlerin anılarını tazelemek, Atalarımızı anıyor olmaktan dolayı çok mutlu ve bir o kadar duygu doluyum diyen Uyar; “Bizler, geçmişimize ve değerlerimize sahip çıkarak bu değerleri çocuklarımıza aktarmaya çalışıyoruz. Çünkü bunu bugünleri yaşamamızı sağlayan Atalarımıza borçluyuz” diyerek sözlerine son verdi.

“ANADOLU’YA GERİ DÖNEN İNSANLAR SONSUZA KADAR YAŞAYACAK GÜZEL BİR CUMHURİYET KURDULAR”

Cumhuriyetimizi tanımlayan en güzel cümlelerden biri Osmanlı bakiyesi olduğumuzdur diyen Kaymakam Demiryürek; “Anadolu’ya geri dönen insanlar sonsuza kadar yaşayacak güzel bir Cumhuriyet kurdular. Geri çekildiğimiz toprakları ve oradaki hatıralarımızı unutmadan ama var olduğumuz toprakları da sonuna kadar sahip çıkarak bir arada yaşama ümidiyle hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum” diye konuştu.

Girit’ten gelişi temsilen anlatılan tiyatral gösteri 91 yıllık geçmişin acısını davetlilere bir kez daha yaşattı.  Duygu dolu anların yaşandığı tiyatral gösterinin ardından Buca Belediyesi ve Konak Belediyesi’nin halk dansları gösterisi tüm izleyenlerden beğeni aldı. Denize karanfil atma töreninden sonra mübadelede gelenlerin zamanın hastalıklarından herkesi korumak için dezenfekte oldukları Karantina Adası’ndaki tarihi Tahaffuzhane turu gerçekleşti.

Etkinliğe verdikleri büyük destek için Kaymakam Demiryürek’e, Başkan Uyar’a ve Karantina Adası Müdürü Karaoğlu’na ve etkinliğin oluşmasında katkı sağlayanlara plaket takdim edildi. Buca Belediye Başkanı Levent Priştina adına sunulan plaketi Buca Belediyesi Başkan Yardımcısı Hakan Gündüz aldı.