5 Milyar Dolarlık Yatırıma Ne Olacak

İzmir Büyükşehir Belediyesi, Azerbaycan'a ait Socar-Turcas şirketinin Aliağa Petkim tesisleri alanında yatırımına başladığı, 5 milyar dolarlık "Star Rafinerisi" için belediye yerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan onay alması üzerine yürütmenin durdurulması talebiyle Danıştay'a başvurdu

Başkan Kocaoğlu, hedeflerinin projeleri durdurmak olmadığını belirtirken, uzmanlar yatırımın gidebileceği uyarısında bulundu

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin, Aliağa'daki Petkim tesisleri ve yanındaki alanda Azerbeycan devletine ait Socar ile Turcas'ın yatırımına başladığı ve dünyada şu an bir yere tek seferde yapılan en büyük yatırım olarak gösterilen; 5 milyar dolara mal olacak "Star Rafinerisi"nin olduğu bölgenin imar planlarıyla ilgili açtığı dava gündeme bomba gibi düştü.

Belediye, Socar&Turcas'ın kendisi yerine Petkim'in mevcut tesisleri ve yeni yapılacak rafinerinin bulunduğu bölgenin imar planlarıyla ilgili yeni yasal düzenlemeye dayanarak doğrudan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan onay alması üzerine harekete geçip Danıştay 6. Dairesi'ne başvurdu. Belediye, bakanlığın onadığı alt ölçekli planların Büyükşehir Belediyesi'nce hazırlanıp yürürlüğe giren 1/25 bin ölçekli İzmir Kentsel Bölge Nazım İmar Planları'yla uyumsuz olduğunu, bunun da şehircilik ve planlama ilkelerine aykırı olduğunu gerekçe göstererek Bakanlığın onadığı planların yürütmesinin durdurulmasını istedi.

ÖNCE TEMEL SONRA DAVA
Star Rafinerisi'nin temeli 25 Ekim Salı günü Başbakan Tayyip Erdoğan ve Azerbeycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından atılmıştı. Törene Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu da katılmıştı. Ancak, törenden 2 gün sonra Büyükşehir Belediyesi, söz konusu yatırımın yapıldığı alanı da kapsayan imar planlarının durdurulması için yasal süre olan 60 günün dolduğu 27 Ekim'de yargıya başvurdu. Belediyenin başvurusunun Danıştay tarafından kabul edilip imar planlarının yürütmesinin durdurulması halinde "en büyük yatırım" olarak nitelendirilen rafineriyle ilgili nasıl bir süreç yaşanacağı merak konusu oldu.

Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, şirketin 5 bin ve 1000 ölçekli uygulama imar planları için kendilerine hiç müracaatta bulunmadığını belirterek, "Bakanlığın onadığı planlar üzerinde yaptığımız incelemede 25 bin ölçekli İzmir kentsel bölge nazım imar planında ağaçlandırılacak alan olarak ayrılan yerlerin 5 binlik planlarda sanayi tesisi olarak, orman alanı olarak işli yerlerin ise konut alanı olarak değiştirildiğini gördük. Bunun üzerine askı sürecinde plana itiraz edip planların yürütmesinin durdurulması istemiyle dava açtık" diye konuştu.

Başkan Kocaoğlu, hedeflerinin yatırımları durdurmak olmadığını ifade ederek, belediyenin her zaman yatırımcının yanında yer aldığını dile getirdi. Yatırım için Büyükşehir olarak her türlü planlamayı yapıp yatırımın önündeki engelleri kaldırdıklarını söyleyen Kocaoğlu, şöyle konuştu: "Buna rağmen, nereden kaynaklandığını bilemediğimiz nedenlerle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na İmar Yasası'nda olağanüstü haller için yetki veren 9. maddesi uygulamaya konuldu. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin plan yetkileri yok sayılarak resen plan yapıldı.

Büyükşehir Belediyesi'nin açtığı dava kesinlikle yatırımın önünü kapatmıyor. Biz dava sürecinden önce Petkim üst yönetimi ile görüştük. Öneri planlarının bize gelmesi durumunda dava açılmayacağını defalarca bildirdik. Ve bunda mutabık kaldık. Buna rağmen 9. madde devreye girince dava açma süresi dolacağından zorunlu olarak yargıya gittik."
"Petkim yetkilileri bizim önerdiğimiz ve doğru olduğuna inandığımız planı Büyükşehir Belediyesi'ne getirdiği an davadan çekileceğiz" diyen Kocaoğlu, şöyle devam etti: "Dava açma nedenimiz Petkim'e ya da yatırımcılara karşı bir tavır değildir. Dava açma nedenimiz, olağanüstü hallerde kullanılması gereken 9. maddenin alışkanlık haline getirilerek her konuda kullanılması ve Büyükşehir'in plan yapma yetkisinin elinden alınmasına karşı yasal yollardan hak arama girişimidir.

Sadece Büyükşehir Belediyesi'nin hükmü şahsiyetini ve yetkisini korumak amacını taşımaktadır. Bu alışkanlık devam ettiği ve Büyükşehir'in plan yetkisi kullanıldığı müddetçe de bu süreç böyle devam edecektir. İzmir Büyükşehir Belediyesi her konuda yatırımcının yanında ve destekçisidir. Olmaya da devam edecektir. Yeni Kent Merkezi ve İnciraltı'ndaki çabalarımız bunun en belirgin örneğidir."
5 milyar dolara mal olacak rafinerinin, inşaat aşamasında doğrudan veya dolaylı olarak 10 bin kişiye iş imkanı sağlaması planlanıyor. Tamamlandığında tesiste 1000 kişinin istihdam edileceği bildirildi.

Projelerimizi etkilemeyecek
Socar-Turcas CEO'su Kenan Yavuz, her iki kurumun da plan onay yetkisi olduğunu belirterek, kendilerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nı tercih ettiklerini kaydetti. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin yatırımlarını sonuna kadar desteklediğini ifade eden Yavuz, açılan davanın Petkim'in yatırımlarını etkilemeyeceğini savundu. Büyükşehir Belediyesi'nin kendilerine dava açmasına kızgın olmadıklarını dile getiren Yavuz, imar planlarının yenilenmesi için sadece Büyükşehir Belediyesi yerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığını tercih ettiklerini kaydetti.

"Biz imar planı ile ilgili olan Büyükşehir Belediyesi'nin istediği tüm değişiklikleri yaptık. Teknik olarak imar planının yürütmesinin durdurulması, iptal edilmesi söz konusu olamaz" diyen Yavuz, şöyle devam etti: "Burada sadece Belediye ile Bakanlık arasında yetki ile ilgili bir sıkıntı var. Bizimle ilgili hiçbir sorun yok. Başkanımız da zaten yatırımımıza destek oldu. Sürecin hızlı işlemesi için bu işlemi yaptık. Önemli olan üzüm yemek olmalı.
Yavuz, şöyle konuştu: "Belediye başkanımız yatırımlarımızı sonuna kadar destekliyor.

Bizim yeni yatırımlarla ilgili imar planlarımızı revize etmemiz gerekiyordu. Bunun İçin İzmir Büyükşehir Belediyesi ile de çalışma yaptık. Ama son noktada onay için Ankara'da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na başvuru yaptık. Planlarımız onaylandı. Büyükşehir Belediyesi de planlara itiraz etti ve dava açtı. Bu dava bizim yatırımlarımızı engellemeyecek."

'Yatırım gidebilir'
Açılan davayı Yeni Asır'a yorumlayan Ege Bölgesi Sanayi Odası Hukuk Danışmanı Avukat Erdal Kardaş, "Socar&Turcas Grubu'nun tek seferde 5 milyar dolarlık yatırım yapması, olağanüstü bir durum olarak değerlendirilmeli. Bu tür yatırımlarda süreç mümkün olduğu kadar hızlı işlemeli. Aksi takdirde yatırımcı başka bir ülkeye de gidebilir. Petkim Ankara'nın da bu yetkisi olduğu için alternatifi değerlendirmiştir. Burada sıkıntı yaratacak bir durum yok. Sonuçta bölge ve ülke menfaatine bir durum var. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da 'Elindeki yetkiyi kullanmayayım' diyemez. Sonuçta ülkemizin bu tür büyük yatırımlara ihtiyacı var. Bütün kurumların bu yatırımlar için seferber olması lazım ki yabancı yatırımcı kendisini güvende hissetsin ve yatırımlarını yapsın" diye konuştu.

Bakanlık: Aldığımız kararın arkasındayız
Yeni Asır'a bilgi veren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri, söz konusu rafinerinin enerji yatırımı olduğunu belirterek bu alanda Bakanlık olarak imar planı onaylama yetkilerinin bulunduğunu belirtti. Kendilerinin de bu yetkiyi kullanarak, planı onayladıklarını belirten yetkililer, "Ortada imar mevzuatına aykırı bir durum yok. Böylesine büyük bir yatırımın hızlı bir şekilde hayata geçmesi için yetkimizi kullanarak bu kararı aldık. Danıştay, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin başvurusunu kabul ederse, Bakanlık olarak kendi görüşümüzü savunacağız. Kararımızın arkasındayız" dedi.

HUKUKÇULAR NE DİYOR
Avukat Şehrazat Mercan:
Son yapılan düzenleme ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı her türlü plan yapma yetkisine kavuştu. Petkim imar planını Bakanlıktan almış. İzmir Büyükşehir Belediyesi dava açtı. Davanın sonunda yargı iptal kararı verirse imar planları geçersiz olur. Bu şekilde oradaki yatırım da durur.

Avukat Arif Ali Cangı:
İmar planlarının iptal olması halinde yapılan plan revizyonları geçersiz sayılır. Burada yapılacak yatırımlar plana uygun olmadığı için durmak zorunda kalır.

Avukat İsmet Köymen:
Davanın İBB tarafından kazanılması halinde planlar geçersiz olur. Firmanın yeniden İBB'ye başvurarak planlarını onaylatması gerekir. Bu süre içinde de yatırım yapılamaz.