Amerika’nın Sesi’nde yer alan habere göre Chirac, 2000 yılında, babası Hafız Esad’ın 30 yıl süren ‘demir pençe’ rejiminin ardından Suriye’de “reform” beklentisiyle iktidara gelen Esad’ı onurlandırmak için bu madalyayı vermişti.

Fransa’da, 2010 yılında getirilen yeni düzenlemeyle, “madalyanın onuruna aykırı davranışlarda bulunan yabancılardan” geri alınmasına olanak tanınmıştı.

Ödül daha önce doping yaptığı belirlenen Amerikan bisiklet şampiyonu Lance Armstrong ve ırkçı söylemlerde bulunan İngiliz modacı John Galliano’dan geri alınmıştı.

Fransız Parlamentosu Suriye'ye operasyonu tartıştı

Bu arada Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un parlamentonun onayını almadan karar verdiği ve ABD ve İngiltere ile Suriye rejiminin kimyasal depolarını hedef aldığı askeri operasyon, Fransız Ulusal Meclisi ve Senatosu’nda eş zamanlı olarak tartışıldı. Parlamento’nun her iki kanadında da yapılan oturum, muhalefetin eleştirilerine ve sert tartışmalara sahne oldu.

Fransız Anayasası, Cumhurbaşkanına, ordu komutanı olarak askeri operasyon kararı alma yetkisi veriyor. Ancak karar alındıktan en geç 3 gün sonra parlamentoyu bilgilendirme zorunluluğu getiriyor. İşte bu çerçevede parlamentonun her iki kanadına da bilgi veren hükümet, operasyonun “meşru ve sınırlı” sözleriyle savundu.

Hükümet adına söz alan Başbakan Edouard Philippe, askeri operasyonun kanıtlar üzerine yapıldığını ve “bölgede gerilimin tırmanmasını engellemek için çok büyük bir dikkatle sınırlı tutulduğunu” söyledi. Philippe, “Suriye’ye ya da Başar Esad’a karşı savaşa girmedik. Bizim düşmanımız Suriye değil, DAEŞ. Operasyonla verilen mesaj açık; kimyasal silahlar kullanıldığı sürece hiçbir politik çözüm bulunamaz ” dedi.

İktidar Partisi Cumhuriyete Yürüyüş (La Republique En Marche) LREM Grup Başkanı Richard Ferrand, müdahalenin meşru olduğunu savunarak, askeri müdahalenin BM kararı alınmadan uluslararası hukuka aykırı olduğu eleştirilerine, “BM’nin kimyasal silahların kullanımını yasaklayan ve oybirliğiyle aldığı 3 ayrı kararı, bu operasyonu tümüyle yasal kılıyor” yanıtını verdi.

Hükümeti dışarıdan destekleyen Merkez MODEM Grup Başkanı Marc Fesneau, “Başarısız diplomatik girişimler, anlaşmaların uygulanmaması ve verilen sözlerin tutulmaması, kimyasal silah kullanımı karşısında yapılan bu askeri müdahaleyi zorunlu kılıyordu” sözleriyle iktidara destek verdi.

Merkez sağ parti UDI’nin grup başkanı Franck Riester de, hükümete desek vererek, kanıtların açıklanmaması eleştirilerini yanıtladı. Riester, “Fransız istihbaratı bu kanıtları getirdi. Bir kez daha buna gözlerimizi kapamak eylemsizlikle suçlanacak ve Fransa’nın dünyadaki ağırlığını bitirecekti” dedi.

Muhalefetten “ne yasal ne de meşru” eleştirisi

Ancak muhalefet partileri bu açıklamalara rağmen, hükümetin askeri müdahale kararını sert dille eleştirdi. Aşırı sağ Front National’in sözcüsü Valerie Rabault, ana muhalefet Cumhuriyetçiler’in (LR) Grup Başkanı Christian Jacob, radikal sol France Insoumise (FI) Partisi’nin lideri Jean Luc Melenchon, Sol Grup sözcüsü Jean-Paul Lecoq, müdahalenin yasal çerçeve dışına çıkılarak yapıldığını savundu.

Karar verilmeden önce parlamentoda tartışılması ve delillerin sunulması gerektiğini dile getiren muhalefet partileri, üstelik operasyonun sonuçlarının da bölgedeki dengeleri değiştirmeyeceğini, etkisiz bir operasyon olduğunu söyledi.

Sağ parti LR Grup Başkanı Jacob, “Ulusun temsilcilerinin de bu konularda söyleyecek sözü var. Tek başınıza karar alarak, cumhurbaşkanı tek başına, bu çizgiyi aştı. Üzüntü duyuyoruz. Hükümet Suriye’de ne istediği konusundaki vizyonunu açıklamazsa, izole olur ve güçşüzleşir” dedi.

Aşırı sağ FN sözcüsü Valérie Rabault, BM kararı alınmaksızın operasyona gidilmesini eleştirerek, “Bu savunulamaz bir hatadır” dedi.

Radikal sol Fransa Insoumise lideri Jean-Luc Melenchon da, AB’li müttefiklerin bu operasyonda yer almamasının büyük bir eksik olduğu eleştirisini getirdi ve “Delil olmadan, dünyanın en vahim arı kovanına müdahale ettik” dedi.

Sol grup sözcüsü Jean-Paul Lecoq da, kimyasal silah kullanıldığı iddialarıyla ilgili Kimyasal Silahlarla Mücadele Örgütü’nün araştırması sonuçlanmadan karar alınmasının meşruiyeti ortadan kaldırdığını söyledi. Lecoq, “IŞİD’e karşı mücadele asla başka bir yöne çevrilmemeli. Bizim düşmanımız IŞİD” dedi.

Tartışmaların ardından, eleştirilere yanıt vermek için yeniden söz alan Başbakan Edouard Philippe, BM onayı alınmadığı eleştirileri üzerine, “Biz Fransa’nın vizyonuyla yönetiyoruz. Mutabakat olmasa da sorumluluğu alıyoruz” dedi. Philippe, delil olmadan müdahale kararı alındığı eleştirilerine de “Fransız istihbaratı ve onun müttefikleri bu silahların gerçekliğini ve rejime ait olduklarını doğruladı. Ancak her şeye rağmen, bu operasyon bir savaş ilanı değildi. Sadece bu silahların yeniden kullanılmasını engellemeyi hedefliyordu” diye konuştu.

Oturum, anayasa ışığında hükümetin istediği gibi oylama yapılmaksızın sona erdi.

Macron’dan “Trump’ı ikna ettim” sözlerine düzeltme

Bu arada, katıldığı bir canlı yayında, “Suriye’den çıkmak isteyen ve Suriye rejiminin müttefiklerini de vurmak isteyen Trump’ı ikna ettim” diyen Macron, Beyaz Saray’dan bu konuda gelen yalanlamanın ardından sözlerini düzeltti. Macron, Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern ile Elysee Sarayı’nda yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, “Ne Fransa, ne de Amerika’nın Suriye'de uzun süre kalıp savaşacağını söylemedim. Bizimle birlikte ABD kimyasal silahlara karşı operasyona katıldı ve aynı çizgideyiz. Bölgede bulunma sebebimiz DEAŞ ama tek sorumluluğumuz bu değil. Amacımız insani yardım ve geleceğe yönelik barışı sağlamak” dedi.