İktidarda yenilgi telaşı

Millet İttifakı ve HDP’nin oluşturduğu muhalefet, seçimin ikinci tura kalacağına kesin gözüyle bakıyor. İktidar blokunda ise başlangıçtaki yüzde 55 çıtası son haftaya girerken düşmeye başladı. Mikrofonlara olmasa da ilk kez ikinci tur sesleri çıkmaya başladı. Batı’nın öngörüsü ise seçimin ikinci tura kalacağı, parlamento seçimlerinde ise muhalefetin çoğunluğu ele geçireceği yolunda.

Hızlandırılmış takvimi nedeniyle tarihe “baskın seçim” olarak da geçen 24 Haziran seçimleri için son haftaya iktidar ve muhalefet blokları, “bıçak sırtı” tahminiyle girdi. Muhalefet başından beri seçimin ilk turda bitmeyeceği öngörüsüyle ikinci tur stratejilerine hazırlık yaparken, iktidar cephesinde ise ikinci tur ihtimalleri ilk kez dile getirilmeye başlandı. Seçimlerin son haftasına, iktidar da muhalefet de son kozlarını oynamak için girdi. Ancak her iki cephede de oynanacak son kozlar, kafalardaki seçimler “ilk turda bitecek mi ikinci tura mı kalacak” tahmin ve öngörülerine göre şekilleniyor. Yüzde 51.5- yüzde 48.5 tablosuyla biten 16 Nisan 2017’deki referandumun bir devamı niteliğinde görülmesi nedeniyle de nefes nefese ve heyecanla geçecek son haftaya girilirken muhalefet, iktidar ve seçimleri yakından izleyen Batı ve AB ülkelerinin çektiği son fotoğraflar şöyle:

Muhalefet bloku

AKP mutsuzlarını ikna edemedi: Millet ittifakıyla, seçime tek başına giren HDP’nin oluşturudğu muhalefet bloku, Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turda bitmeyeceği, ikinci turda cumhurbaşkanının değiştirileceği stratejisiyle hareket ediyor. Muhalefet, son haftaya bu beklentisini daha da yükselterek girdi. 16 Nisan referandumundaki kafa kafaya sonuçlar, muhalefetin ikinci tura kalınacağı öngörüsünün en güçlü hesabını oluşturuyor. Çünkü muhalefete göre AKP referandumda “kentli muhafazakar genç seçmen” olarak tanımlanan seçmenine “evet” oyu verdirememişti. Yapılan araştırmalarda AKP’nin kendisinden uzaklaşan ve “mutsuz seçmen” olarak tanımlanan grubu ikna edemediği görülüyor. Muhalefette, bu nedenle “16 Nisandan bu yana hayır oylarında bir kayıp yok ama evet tavrından hayır tavrına geçiş var” tespitleri yapılıyor. Evet’ten hayır tercihine geçen AKP seçmenlerinin kendi partilerine ve Erdoğan’a oyvermeyip “boş oy” tercihi yapabilecekleri tahmin ediliyor. Muhalefet, tercihini ifade etmeyen yüksek orandaki seçmen grubunun da AKP’ye oy veren seçmenler olduğu gerçeğiyle, seçimin ikinci tura kalacağına neredeyse kesin gözüyle bakıyor.

-MHP fireleri: Son haftaya girilirken AKP ile MHP arasında yaşanan gerilim ve MHP seçmeni içindeki “itaatsiz seçmen” grubu, muhalefetin ikinci tur umudunu yükseltiyor. Bizzat MHP lideri Devlet Bahçeli ve AKP sözcüleri arasında partilerin alacakları oy ve çıkaracakları sandalye sayısına ilişkin tartışmalar, muhalefete “iktidar içinde erime” tespitleri yaptırdı. Muhalefete göre, iktidar içindeki bu çekişme, “Kendi partimize oyveririz ama cumhurbaşkanı seçiminde Erdoğan’a oy vermeyiz” tavrındaki MHP’li seçmen sayısını artıracak.

-İktidar yorgunu: Muhalefete göre iktidar ittifakı, Erdoğan’ın tanımladığı “metal yorgunluk” içinde bir kampanya süreci yaşadı. Muhalefette, Erdoğan’ın partisini bir türlü ayağa kaldıramadığı, kampanya süresince her seçimde en önemli avantajı olan psikolojik ve gündem üstünlüğünü ele geçiremediği, mitinglerinin eski enerjikliği göstermediği gözlemleri ifade ediliyor. Muhalefete göre tüm bu görüntüler, cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalmasını kesinleştirdi. Muhalefet, parlamento seçimlerinde de çoğunluğu sağlayacağından yola çıkarak, bunun da 8 Temmuzdaki ikinci turda muhalefet adayının cumhurbaşkanı seçilmesine katkı sağlayacağını hesaplıyor.

-Çıta aşağı indi: İktidar blokunda başlangıçta hedef yüzde 60’lardan açılırken, ilk anketler sonrası çıta yüzde 55’lere konuldu. Ancak son haftaya girilirken iktidar blokundaki değerlendirmeler “ayakların suya erdiğini” gösteriyor. AKP’deki değerlendirmelerde, cumhurbaşkanı seçimlerinde “az farkla da olsa” ilk turda sonuç alınacağı ifade edilmeye başlandı. Erdoğan’ın referandumdaki sonuçlara yakın oranda kılpayı bir şekilde ilk turda cumhurbaşkanı seçileceği ifade ediliyor.

-İkinci tur sesleri: İktidar blokunda başlangıçtaki çıta yüksekliğinden düşüşle birlikte mikrofonlara olmasa da ilk kez ikinci tur sesleri de duyulmaya başlandı. İktidar bloku içinde daha önce ikinci tur hiç telaffuz edilmezdi. Ancak artık sessiz de olsa “ikinci tur hazırlıklarıyla” ilgili cümleler duyuluyor. İktidar blokunda ikinci tura kalınması durumunda bile Erdoğan’ın seçimi kaybetmesinin mümkün olmadığı görüşlerine, muhalefetin tek aday etrafında birleşmesinin mümkün olmadığı tespitleri dayanak oluşturuyor. Özellikle HDP’nin baraj altı kalacağı hesaplarının boşa çıkacağına ilişkin araştırmalar, AKP’de parlamento çoğunluğunun da kaybedilebileceği kaygılarını artırıyor.

Batı-AB bakışı

24 Haziran seçimleri Batı ülkeleri tarafından da çok yakında izleniyor. Türkiye ile ilişkilerdeki hassasiyet nedeniyle, tahminleri konusunda en ketum kesimleri de Batı ve AB ülkeleri oluşturuyor. Ancak kulislerde ağırlıklı tahminler, “İlk turda muhalefetle iktidar arasında kafa kafaya bir yarış var, ilk turda yüzde 50+1’in bulunamaması yüksek bir olasılık, ikinci tura doğru bir gidiş görülüyor” şeklinde ifade ediliyor. Batı ve AB ülkelerinde parlamento seçimleri için de “kafa kafaya yarış” gözlendiği, az da olsa muhalefetin sandalye sayısında öne geçebileceği tahminleri yapıldığı belirtiliyor.

CUMHURİYET