Emekli maaşlarına zam oyunu

Emekli maaşlarına ne kadar zam gelecek sorusu merak edilirken önemli bir detay ortaya çıktı. 1.000 liranın altında maaş alan emeklinin aylığı değil, geliri 1.000 liraya yükselecek Fakat, emeklinin maaşı 1.000 liraya ulaşıncaya kadar zam alamayacak. Yasa teklifine göre aylığı 700 lira olan bir emeklinin geliri yasa çıkınca 1.000 liraya yükselecek, ancak esas aylığı yine 700 lira olarak kalacak. Ek ödemelerle maaşı 1000 TL'ye çıkacak.

Emekli aylıklarını 1.000 liraya yükseltmek için hazırlanan torba yasa teklifinin altından, emeklileri yıllarca zamsız bırakacak ince bir taktik çıktı. Taktiğe göre, 1.000 liranın altında aylık alan emeklilerin aylıkları değil, gelirleri bin liraya yükseltilecek. Bu emeklilere, asıl aylıkları 1.000 liraya ulaşana kadar hiçbir zam ya da enflasyon farkı verilmeyecek. Bu emeklilerin aylık gelirleri 2022 yılına kadar hep 1.000 lira olarak kalacak.  AKP'li 8 milletvekillinin hazırladığı düzenleme kamuoyuna, ‘Bin liranın altında aylık alan emekli kalmayacak' sözleriyle açıklanmıştı. Müjdeyi duyan emekliler doğal olarak büyük sevinç yaşadı. Maaşı bin liraya yükselecek emekliler herkes gibi 6 ayda bir zam alacaklarını düşünüyordu. Ancak hazırlanan yasa teklifi emeklilerin sevincini yarıda bırakacak.

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen ve Meclis Genel Kurulu'na gönderilen yasa teklifine göre, emeklilere halen ödenen aylıklar, bu aylıklarla birlikte yapılan ödemeler ve yeni yapılacak ek ödemelerin ‘toplamı' 1.000 liradan az olamayacak. Emeklilerin alacağı yaşlılık aylığı ve diğer tüm ödemelerin toplamı bin liranın altındaysa aradaki fark Hazine'den SGK'ya ödenecek. Bu taktik yüzünden yıllık zamlar bin liralık yeni gelir yerine, bin liranın altındaki mevcut aylığa uygulanacak. Dolayısıyla 1.000  lira yıllarca yerinde sayacak, hiç artmayacak.

Hazırlanan yasa teklifine göre aylığı 700 lira olan bir emeklinin geliri yasa çıkınca 1.000  liraya yükselecek, ancak esas aylığı yine 700 lira olarak kalacak.

BİN LİRAYA ZAM YOK

Ocak ayında örneğin yüzde 10 zam hakkı doğarsa bu zam bin liralık yeni gelire değil, emeklinin esas yaşlılık aylığı olan 700 liraya uygulanacak. Ocak zammıyla emeklinin esas aylığı 770 liraya çıkacak, ancak eline geçen para yüzde 10 zamma rağmen, yine  1.000 lira olacak. Temmuzda maaşa örneğin yüzde 10 zam hakkı doğarsa yüzde 10'luk zam da 770 liraya yapılacak. Emeklinin aylığı 847 liraya çıkarken evine giren para yine bin lirada kalacak. Bu şekilde her 6 ayda bir yapılan zamlarla bugünkü 700 liralık aylık bin liraya çıkana kadar emeklinin bin lirasına hiç zam yapılmayacak. Emekli ancak kendi aylığı bin liraya ulaştığında 6 aylık zamlardan ve enflasyon farklarından yararlanabilecek. Dolayısıyla bu emeklilerin maaşı enflasyon karşısında eriyecek.

ORTALAMA ÖDEME 563 LİRA

Hazırlanan etki analizine göre, ekim ayı itibarıyla 96 bin emekli bin liranın altında aylık alıyor. Bu sayı yılsonuna kadar emekliye ayrılacaklarla birlikte 103 bine ulaşacak. Yani bu yılın sonunda bin liranın altında aylık alan emeklilerin sayısı 103 bine ulaşacak. Bu emeklilerin eline aylık bin lira geçmesi için Hazine'den SGK'ya 2019 yılında 58 milyon lira, 2020 yılında 42 milyon lira, 2021'de de 38 milyon lira ödenecek. Bu resmi veri, aylık geliri bin liraya yükseltilen emeklilerin büyük bölümünün 2022 yılına kadar hiçbir zam ve enflasyon farkından yararlandırılmayacağını gösteriyor. Emekli, dul ve yetimler dahil bin liranın altında aylık alanlara önümüzdeki yıl kişi başına ortalama 563'er lira ek ödeme yapılacak.

SÖZCÜ