Aylardır uyarıyorlar! İşte isyanın fotoğrafı

Türkiye, İstanbul'daki siyanür zehirlenmesi sonucu ölen dört kardeşin şokunu yaşarken, benzer bir haber Antalya'dan geldi. Bir baba ekonomik çıkmaz nedeniyle dört kişilik ailesini siyanürle ölüme götürdü. Siyanürün insan ve çevre açısından ne denli tehlikeli bir kimyasal olduğu bilinse de, Fatih'te ölen kardeşlerin cenaze töreni sırasında çekilen fotoğraflar gerçeği bir kez daha tüm çıplaklığıyla gözler önüne serdi. AFAD ekipleri, Yetişkin Kardeşler'in defin işlemleri esnasında üst düzey güvenlik tedbirleri aldı. Tepeden tırnağa özel kıyafet giyen ekipler, kimsenin cenazeye dokunmasına izin vermedi. Bu tablo akıllara Kaz Dağları'nda siyanürle altın aranmasını getirdi. Çok ufak bir zerresinin dahi "ölümcül" olduğu bilinen siyanürün toprağa karışması halinde ne olacak? İnsanlar bu durumdan nasıl etkilenecek? Sozcu.com.tr herkesin merak ettiği bu sorunun yanıtlarını araştırdı...

Yaklaşık iki aydır siyanür gerçeğini konuşuyoruz. Kaz Dağları’nda siyanürle altın aranmasına şiddetle karşı çıkan uzmanların ne denli haklı olduğu, Türkiye’nin gündemine bomba gibi düşen bir olayla bir kez daha tescillenmiş oldu.

İstanbul’un Fatih ilçesinde siyanür içerek yaşamlarına son veren Yetişkin Kardeşler’in cenaze töreninde AFAD ekipleri geniş güvenlik önlemleri aldı.

Özel kıyafetli uzmanlar, cenazelere kimsenin dokunmasına izin vermedi. Defin işlemleri sırasında da mezar için kazılan alan karantina altına alındı.

Tüm bu önlemler akıllara Kaz Dağları’nda siyanür kullanılarak yapılan altın aramalarını getirdi.

Uzmanların dikkat çektiği “siyanür canavarı” ile ilk kez yüzleşen vatandaşların en yanıtını en çok merak ettiği soru ise şu:

“Bu denli tehlikeli bir kimyasal toprağa karışırsa ne olacak?”

HALKA SATILMASI MÜMKÜN DEĞİL

Konuyla ilgili Sözcü’ye değerlendirmelerde bulunan Kimyager Fatih Küçükuysal (Tüketici Sorunları Derneği üyesi), kendilerine en çok sorulan sorunun ‘Siyanüre ulaşmanın bu kadar kolay olup olmadığı” yönünde olduğu aktardı.

Bu soruya açıklık getiren Küçükuysal, “Siyanür halka direkt satılmıyor, fabrikalara ya da üniversitelere satılıyor. Onların da pek çok şartları bulunuyor. Bizim de asıl sorguladığımız mesele sıradan vatandaşın siyanüre nasıl bu şekilde kolay ulaşabildiği… Genelde, internet üzerinden sipariş verildiği gözümüze çarpıyor, bu konuyla ilgili denetimler mutlaka sıklaştırılmalı, kimya fabrikalarının vicdanlarına bu iş bırakılmamalı, siyanüre ulaşmak böyle kolay olmamalı” dedi.

KORKULACAK BİR DURUM DEĞİL

Küçükuysal, “Yetişkin Kardeşler’in siyanürlü bedenlerinin toprağa karışmasının tehlike arz edip etmeyeceği” sorusuna ise şöyle yanıt verdi:

“Cesetteki siyanürün toprağa karışmasında endişelenecek bir durum yok. Ne atıklar toprağa karıştıktan sonra ayrışıyor. Olay geçtikten sonra KBRN (kimyasal biyolojik radyoaktif nükleer) ekipleri önlem alıp temizlediler bölgeyi, şu an için çevrede korkulacak durum yok.”

ALTINDA RİSK ÇOK YÜKSEK

Kaz Dağları’nda altın ayrıştırmak için kullanılan siyanür hakkında da konuşan Küçükuysal, “Onun toprağı kirletme riski yüksek. Süzülmesi, arındırılması ve sıkı denetimleri olsa da mutlaka toprağa karışır” dedi.

Şeftali ve acıbadem çekirdeklerinde de siyanür bulunduğunu söyleyen Küçükuysal, Kaz Dağları’nda kullanılan siyanürün topraktan atılmasının uzun zaman alacağını belirtti.

Küçükuysal, “Kaz Dağları’ndaki çalışmalar durduruldu zehirli maddeler ile altın aranmaması gerektiği konusunda da bu kararın ders verici nitelikte olduğunu düşünüyorum” dedi.

EN TEHLİKELİ ZEHİRLENMELERDEN

Acil Tıp Uzmanı Prof. Dr. Özgür Karcıoğlu, siyanür zehirlenmelerinin solunum yoluyla gerçekleşen zehirlenmelerden biri olduğunu belirtti.

Prof. Karcıoğlu, “Riskler nedeniyle siyanür tuzlarının ambalajlanması, taşınması ve depolanmasında uyulacak kayıt ya da kurallara bir düzen getirilmesi için dünyanın her yerinde ulusal ve uluslararası komisyonlar kurulmuş olup, çalışmalar yapılmakta ve standartlar oluşturulmaya çalışılmaktadır” dedi.

Kanadalı Alamos Gold şirketi Kaz Dağları’ndaki bu alanda siyanürle altın arayacaktı.

AĞIZ YOLUYLA ALINDIĞI GİBİ OLMASA DA…

Altın aramada kullanılan siyanürün toprağa karışmasına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Karcıoğlu şunları söyledi:

* Siyanürün kullanım alanları çeşitli kirliliklere neden olur fakat hiçbir kullanım alanı altın madenciliğindeki kadar risk taşımaz.

* Siyanürlü altın işletmeciliğinde esas tehlike siyanürlü sıvı dolu havuzun taşması, yıkılması veya asla fark edilemeyecek boyutta sızıntı ile (her gün sadece 200 litre sızsa) yer altı sularına karışması, bitkilere, hayvanlara ve toprağa geçmesidir.

* Siyanür zehirlenmesi doğrudan ağız yoluyla alım gibi olmasa da, farklı rahatsızlıklara sebep olacağı açıktır. Sonuç olarak, altın üretiminde kullanılan siyanür tümüyle temizlenemediğinden çevre ve insan sağlığı için son derece zararlıdır. SÖZCÜ