Ekonomide hazırlık: İkinci dalga geliyor

ABD Merkez Bankası Fed, “Birkaç ay zor geçecek” vurgusu yaparken BM’den “35 milyar dolarlık insani yardım” çağrısı geldi. Türkiye’de ise sanayi sektörüyle ilgili öncü göstergelerde yeniden bozulma başladı.

Küresel Covid-19 salgınında, Türkiye dahil birçok ülkede vaka sayıları yeniden ve hızla artışa geçti. Aşı konusunda önemli sonuçlar alınsa da hem toplumsal hem ekonomik sorunların devam etmesi kaçınılmaz görünüyor.

BM gibi uluslararası örgütlerden, ABD Merkez Bankası (Fed) gibi dünya ekonomisine yön veren kuruluşlardan yapılan güncel açıklamalar bu durumu teyit ediyor. Türkiye’de ise özellikle 2018 yılında bu yana yaşanan ekonomik krize eklenen salgın, yanlış sağlık ve ekonomi politikalarıyla daha da karmaşık bir hale geldi.

AKP iktidarının ekonomide “yeni politika” arayışları sürse de güven vermekten uzak açıklama ve uygulamalar sürüyor. Hem dünyada hem Türkiye’de yaşanan bu durumun ekonomiye etkisiyle ilgili de her gün yeni sonuçlar ortaya çkıyor.

SİPARİŞ YAVAŞLADI

İmalat sanayiinin performansını aylık bazda ortaya koyan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketi de bunlardan biri. Dün açıklanan güncel sonuçlara göre ekim ayında 53.9 olarak ölçülen manşet PMI kasım ayında 51.4’e düştü.

İSO’dan yapılan açıklamada, Türkiye’deki Covid-19 vaka sayılarının artması ve bu durumun müşteri talebini ve üretim süreçlerini olumsuz etkilemesi, firmaların kasım ayında karşılaştığı temel zorluk olarak kaydedildi. Bunun sonucu olarak hem yeni siparişler hem üretim yavaşladı.

Yeni ihracat siparişlerinin de ivme kaybettiği gözlendi. Açıklamada şu vurgu da yapıldı: “Bu üç göstergede kaydedilen zayıflama, 2020 başlarındaki ilk pandemi dalgasının tepe noktasına göre çok daha ılımlı düzeyde gerçekleşti.”

GIDA VE KİMYA

Bu kapsamda İSO Türkiye Sektörel PMI kasım verilerine göre Covid-19 salgınının hem Türkiye’de hem başta Avrupa olmak üzere dünyanın diğer bölgelerinde yaşanan ikinci dalgası, kasımda birçok imalat sanayi sektöründe toparlanmanın hız kesmesine yol açtı.

Takip edilen 10 sektörün sadece dördünde endeks “iyileşme” sınırı olan 50 puanın üstünde kaldı. 10 sektörün yedisinde yeni ihracat siparişleri hız kaybetti. Bu eğilim büyük ölçüde üretim için de geçerliydi. Sadece gıda ve kimyasal ürünlerde üretim artışı gerçekleşti.

2021 YILI BÜYÜME TAHMİNİ DÜŞÜRÜLDÜ

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Türkiye ekonomisinin önceki tahminlerine göre bu yıl daha az küçüleceğini, 2021’de ise daha az büyüyeceğini tahmin etti. Buna göre 2020 küçülme tahmini yüzde 2.9’dan yüzde 1.3’e, 2021 büyüme tahmini ise yüzde 3.9’dan yüzde 2.9’a revize edildi.

JP Morgan da 2021 büyüme tahminini yüzde 3.6’dan yüzde 3’e indirirken 2020 yılı için yüzde 0.7 büyüme öngördü. Öte yandan OECD dünya için 2020 küçülme tahminini yüzde 4.5’ten yüzde 4.2’ye revize etti. OECD, aşılar ortaya çıktıkça ve Çin öncülüğünde toparlanma sürerken birçok ülkede ikinci koronavirüs dalgasına rağmen küresel ekonominin görünümünün iyileştiğini duyurdu.

REZERVLER ERİDİKÇE ERİYOR

Bankacıların, sektörün öncü verilerinden yaptığı hesaplamaya göre Merkez Bankası net rezervlerinin geçen hafta (23- 27 Kasım) 5 milyar dolar daha düştüğü tahmin edildi. Hesaplamalara göre bu düşüşün önemli bölümü TCMB’nin bankalarla gerçekleştirdiği swapların yaklaşık 4 milyar dolarlık bölümünü yenilememesinden kaynaklandı. Reuters’ın hesaplamalarına başvurduğu üç bankacıya göre, net rezervler 13 milyar dolara indi. Yine bankacıların verdiği bilgiye göre net rezervler son olarak 2003’te 13 milyar dolara kadar gerilemişti. TCMB güncel veriyi yarın açıklayacak.

DOLARDA ARTIŞ VAR

Mali piyasalarda ise inişli çıkışlı hareketler devam ediyor. Örneğin dolar/ TL 8.58 zirvesinden gerilediği 7.5’li seviyelerde kalıcı olamamasının ardından yeniden yükseldiği 8 seviyesinin hemen altında işlem görmeyi sürdürdü. Koronavirüste artan yayılım ve lokallerin döviz işlemleri izleniyor. Salgınla ilgili yeni kısıtlamalar da bu durumu etkileyecek. Dün dolar kuru, 7.8038-7.9209 lira, Avro kuru 9.2950- 9.4653 lira arasında yukarı yönlü dalgalandı.

Kaynak: Cumhuriyet