Prof. Dr. Engin Kara: Ekonomide büyük kırılganlık yarattı

Ucuz kredi genişlemesinin bankalar üzerinde büyük bir baskı yarattığı belirtiliyor. “Ucuz kredi çare olmadı borçlar katlandı” diyen Prof. Dr. Engin Kara, “Borç sorunu, giderek içinden çıkılmaz bir soruna dönüşüyor” uyarısı yaptı.

2018 ortalarında başlayan ekonomik daralmanın pandemiyle birlikte sert bir küçülmeye dönüşmesini önlemek için üretici ve hizmet sektörlerine kredi muslukları sonuna kadar açıldı. Reel sektör olağanüstü kredi genişlemesi ile rekor düzeyde borçlanırken, bankalar taksit öteleme ve yeniden yapılandırma uygulamaları sayesinde takipteki kredileri yönetmeye çabaladı. Takibe düşmesi muhtemel kredilerin henüz batıkta görünmüyor olması da bankaların üstlendiği riskin bir “kara kutu”ya dönüşmesine yol açtı.

İNŞAAT İLK SIRADA

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Kasım 2020 raporuna göre, tasfiye olunacak alacak oranı en yüksek olan sektör, yüzde 9 ile inşaat sektörü olurken, bunu yüzde 6.3 ile turizm, yüzde 5.7 ile enerji sektörleri takip ediyor. Bu üç sektörde son 12 ayda batık kredi hacmi ciddi artış gösterdi. Perakende, tarım ve finansal aracılık gibi sektörlerin ise öteleme ve yapılandırmalar sayesinde batık kredi hacminde düşüş gözlendi. Kredi riski son 12 ayda en hızlı büyüyen sektör ise  yüzde 51.9 ile turizm, yüzde 45.7 ile taşımacılık, depolama ve haberleşme ve  yüzde 42.3 ile toptan ve perakende ticarette görüldü. İnşaatta 25.1 milyar, toptan ve perakende ticarette 24.1 milyar, elektrik, gaz ve su kaynakları sektöründe 15.4 milyar, turizm sektöründe 7.5 milyar, tekstilde 5.3 milyar, tarımda 5 milyar TL değerinde batık kredi bulunuyor.

Prof. Dr. Engin Kara

BORÇ SORUNU BÜYÜDÜ

Ucuz kredi politikasının ülkenin her geçen gün kronikleşen ekonomik sorunlarına mucizevi bir şekilde deva olacağının düşünüldüğünü belirten Cardiff Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Engin Kara, “Maalesef, bu politika soruna çözüm olamadığı gibi borç sorununun daha da büyümesine neden oldu. Türkiye hükümetinin, bir an önce ülkenin borç sorununa nasıl çare bulunacağını belirlemesi ve bunu vatandaşa ve yatırımcılara anlatması gerekir. Sürekli ötelenen borç sorunu, giderek içinden çıkılmaz bir soruna dönüşüyor” dedi. Prof. Dr. Kara, kredilerde son bir yılda yaşanan muazzam artışın, özel sektör dış borç sorununun banka bilançolarına yansıması olduğunu belirtti.

Borç sorunu hızla kötüleşebilir

Prof. Dr. Engin Kara, “Yeni ‘yüksek faiz' politikasının, yabancı yatırımcıların dikte ettirdiği bir politika olduğunu not etmem gerek. Ancak şunu da not etmem gerek ki bugün, ülkeye döviz getirmek için daha fazla faiz isteyen yabancı yatırımcıların; yakın gelecekte, ‘artan faizler hem özel sektörün bilançosunu hem de ekonomideki durumu daha da kötüleştirdi,' diyerek paralarını alıp ülkeden çıkmaları yüksek bir olasılık” ifadelerini kullandı. Kara, “Hem Türkiye'nin hem de diğer ülkelerin tecrübelerinden biliyoruz ki; bu tür bir dengede bulunan bir ekonomide, durum çok kısa zamanda, hızla, daha da kötüleşebilir” diye konuştu. SÖZCÜ