Dünya diken üstünde

İran ile P5+1 ülkeleri arasında 2015 yılında imzalanan fakat ABD Başkanı Trump'ın 2018 yılında anlaşmadan ayrıldığı anlaşmada sıcak bir gelişme yaşandı... Wall Street Journal, Biden yönetiminin ısrarına rağmen Tahran'ı ikna edemediğini duyurdu.

ABD’nin saygın gazetelerinden Wall Street Journal, İran’ın nükleer anlaşma yapmayacağını duyurdu. Gazetenin özel haberinde, bazı diplomat ve yetkililerin açıklamaları yer alırken Tahran yönetiminin doğrudan görüşmeleri reddettiği belirtildi.

Wall Street Journal, İran’ın yaptırımların kaldırılacağına ve anlaşmadan geri dönülmeyeceğine dair bir garanti istediğini yazarken, Washington yönetiminin de böyle bir adım atılmayacağını söylediğini hatırlattı.

Son aylarda Tahran yönetimi 2015’te imzalanan anlaşmayı ihlal edecek adımlar atarken ABD yönetimi de askeri güç kullanmaya başladı. Geçen hafta ABD hava kuvvetleri Suriye’deki İran destekli güçlere hava saldırısı düzenlemişti.

Wall Street Journal’a konuşan diplomatlar bu yaşananlarla birlikte Haziran ayında İran’da seçimlerin olması sebebiyle taraflar arasında bir diyalog gerçekleşmeyeceğini dile getirdi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Saed Hatibzade, “ABD’nin ve 3 Avrupa ülkesinin son hareketleri ve kendini konumlandırması, İran’ın gayriresmi bir görüşme için hazırlık yapmasına y etmez. Önümüzdeki yol açık, ABD yasadışı yaptırımlarını kaldırmalı ve verdiği sözleri tutmalı” dedi.

2016’da ABD’nin o dönemki Dışişleri Bakanı Kerry ile İranlı mevkidaşı Zarifi heyetleriyle birlikte Avusturya’da masaya oturmuştu.

Batılı diplomatlar İran yönetiminin, AB’nin Tahran yönetimi ile Washington yönetimi arasında arabulucu olmasını istediğini söylerken, görüşmelerin bir an önce başlamaması durumunda hem seçimler hem de tarafların tutumu nedeniyle tekrar masaya oturmanın çok uzun süreceğini duyurdu.

Wall Street Journal’a konuşan diplomatlar, “İran’ı görüşmeye çağırmak için çok uğraştık. Fakat eğer istenirse gelecek hafta doğrudan görüşme için ayarlama yapmaya hazırız” dedi.

NE OLMUŞTU?

İran’ın nükleer üretim kapasitesi ile ilgili anlaşmada Tahran yönetimi, P5+1 ülkeleri olarak da bilinen Çin, Fransa, Rusya, Birleşik Krallık, ABD ve artı olarak da Almanya ile masaya oturmuştu.

İran’ın nükleer üretimine belirli kotalar getirilirken, bu ülkeye uygulanan ambargo, yaptırım ve kısıtlamalar da gevşetilmişti.

Fakat 2015 yılında imzalanan bu anlaşma ABD’nin Cumhuriyetçi Başkanı Donald Trump’ın göreve gelmesiyle derinden sarsılmıştı. 2018 yılında anlaşmadan ayrıldığını duyuran Trump, İran’a çok sert yaptırımlar uygulamaya başlamış ve hem anlaşmaya geri dönülmesine hem de diyaloğa büyük bir darbe vurmuştu. SÖZCÜ