Doların gözü Biden-Erdoğan görüşmesinde

ABD tahvil faizlerindeki gerileme ve ABD Başkanı Joe Biden ve Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında bugün yapılacak görüşmeye dair olumlu beklentilerle dolar/TL rekor seviyelerden 8,30'a kadar geriledi. Biden görüşmesi öncesinde Erdoğan'dan Çin ile 3,6 milyar dolarlık ek swap hamlesi geldi. Ekonomist Atilla Yeşilada, bugünkü görüşmeye dair 3 ihtimali sıraladı.

Dolar/TL, Haziran ayı başında 8.88 ile tarihi zirvesini test etmesinin ardından dolardaki zayıf seyir ve ABD Başkanı Joe Biden’ın bugün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile yapacağı görüşmeye yönelik iyimser beklentilerle gerilediği 8.4’e yakın seviyelerde güne başladı ve bu sabah 8,30’a kadar geriledi.

Doların başlıca para birimleri karşısında değer yitirmesi ve ABD tahvil getirilerindeki yükselişin yerini düşüşe bırakmasının da desteğiyle dolar/TL geçen hafta 8.2865’e kadar gerilemiş ardından ise haftayı 8.4’e yakın tamamlamıştı.

GÖRÜŞME YÖN BELİRLEYİCİ OLACAK

Piyasalarda bir süredir yön belirleyici olarak Türkiye-ABD ilişkileri takip ediliyor. Erdoğan ile Biden bugün yapacağı NATO zirvesindeki görüşmede çıkabilecek sonuçlar piyasalarda yön belirleyici olarak izleniyor.

Erdoğan dün Biden’ın Osmanlı Ermenilerinin 1915 tehcirini soykırım olarak kabul etmesini “unutturacak” adımları atmasını umduğunu ve F-35 uçaklarının alımını görüşmeyi planladığını ifade etti.

Ankara ve Washington, ABD’nin yaptırım başlatmasına neden olan Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400 füzeleri, iki ülkenin Suriye konusunda izlediği birbiriyle çelişen politikalar, ABD’nin sorun teşkil ettiğini düşündüğü Türkiye’nin insan hakları alanındaki performansı nedeniyle bozulan ilişkileri düzeltmekte zorlanıyorlar.

İki NATO müttefiki aynı zamanda Dağlık Karabağ çatışmaları ve Ankara’nın doğu Akdeniz’de petrol ve gaz arama çalışmalarına dair farklı görüşlere sahipler ancak Türkiye’nin ABD’nin ülkeden çekilmesinin ardından Afganistan’da oynayacağı potansiyel rol iki ülke arasında bir işbirliği ortamı sağlayabilir.

ATİLLA YEŞİLADA 3 İHTİMALİ SIRALADI

Istanbul Analytics’ten Atilla Yeşilada, “Erdoğan’ın Brüksel’de Biden ile ilk yüz yüze temasını da Türkiye’nin jeo-politik konumunu açığa kavuşturmak ve ekonominin toparlanması açısından tarihi olarak nitelendiriyoruz” dedi.

Yeşilada görüşmelerin üç senaryo ile sonuçlanabileceğini belirtti. Birinci senaryoda “Samimi görüşmelere devam kararı. En yüksek ihtimalli olasılık, Erdoğan ve Biden’ın karşılıklı olarak anlaşamadıkları noktalar üzerinde samimi bir tartışma ardından bunların çözümü için üst düzey kabine yetkilileri ve diplomatlara yetki vermeleri. Bu durumda, piyasalarda pozitif etki zaman içinde oluşur, fakat TL geçen haftaki kazanımlarını da geri vermez” dedi.

İkinci senaryoda Erdoğan’ın S-400’leri ABD/NATO denetimine devredeceği vaadini öne çıkaran Yeşilada, bu senaryoda piyasaların çok olumlu tepki verebileceğini, dolar/TL’nin 8 seviyesine inebileceğini söyledi. Üçüncü senaryoyu “en kötü sonuç” olarak belirten Yeşilada, bunun tarafların karşılıklı güven kuramaması ve CAATSA yaptırımları sertleşmesi olarak özetledi.

GÖRÜŞME ÖNCESİ ÇİN HAMLESİ

Öte yandan, Brüksel’deki NATO zirvesi öncesinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dan Çin çıkışı geldi. Erdoğan, Çin Merkez Bankası (PBOC) ile swap (yuan-TL takası) anlaşmasının boyutunun 2.4 milyar dolardan 6 milyar dolara yükseltildiğini, Merkez Bankası (TCMB) rezervlerinin yeniden 100 milyar dolara ulaştığını söyledi.

Brüksel seyahati öncesinde dün basın toplantısı düzenleyen Erdoğan, “Bu çerçevede yakın zamanda en büyük ticaret ortaklarımızın başında gelen Çin’le çok önemli bir anlaşmayı yaptık. Daha önce Çin’le 2.4 milyar dolarlık bir swap anlaşmamız zaten vardı. Şimdi bu rakamı 3.6 milyar dolarlık yeni bir swap anlaşmasıyla toplamda 6 milyar dolara çıkarmış olduk.” dedi.

TCMB güncel verilerine göre bankanın brüt rezervi 4 Haziran itibarıyla 93.7 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Bu tutarın yaklaşık 44 milyar doları altın, yaklaşık 50 milyar doları ise döviz cinsi.

4 Haziran itibarıyla Merkez Bankası'nın swap hariç net rezervi, -47,5 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Kasım başında dibe vuran bu kalem, yaklaşık 7 aydır bu seviyelerde bulunuyor.

KÜRESEL PİYASALARDA BU HAFTA FED BEKLENİYOR

Küresel hisse senedi piyasaları rekor seviyelere, ABD tahvil getirileri üç ayın dip seviyelere yakın seyrederken yatırımcılar ABD Merkez Bankası’nın (Fed) yarın başlayacak iki günlük toplantısına odaklandılar. Fed’in para politikasında gevşeme yanlısı yaklaşımını sürdürmesi bekleniyor.

Politika yapıcıların enflasyonun geçici olacağına dair açıklamaları bu endişeleri yatıştırdı, ancak yatırımcılar şimdi de Fed’in varlık alma programının ne zaman daraltılacağı hakkında ipuçları vermeye yakın olabileceğini öngörüyorlar.

ABD’nin 10 yıllık Hazine tahvil getirisi geçen hafta 1.45’in altına kadar geriledi. ABD enflasyonundaki yüksek seyrin geçici olduğu ve Fed tarafından yeni bir aksiyona neden olmayacağı görüşü dün gelişmekte olan para birimlerini destekleyen en önemli unsur oldu.

TCMB’DEN HAZİRAN’DA ADIM BEKLENMİYOR İLK İNDİRİM İZLENİYOR

Türkiye’de politika faizinin yüzde 19 ile benzer ülkelere göre yüksek seviyelerde bulunması TL değer kayıplarını sınırlandıran en önemli unsur olmaya devam ediyor.

Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında bu hafta enflasyondaki yukarı yönlü riskleri gözeterek politika faizini yüzde 19 seviyesinde sabit bırakması bekleniyor. Reuters anketine katılan 19 kurumun tamamı Haziran ayında politika faizinin sabit tutulmasını bekliyor. Öte yandan ilk faiz indirimine ilişkin beklentiler ise bir önceki ankette yılın üçüncü çeyrekte yoğunlaşırken bu ayki ankette beklentiler dördüncü çeyreğe doğru kaydı.

TCMB’nin açıklamalarına rağmen yatırımcılar siyasetin düşük faiz istekliliğini de göz önüne alarak kısa vadede faizlerde indirim olacağı endişesini hâlâ taşıyorlar. Bu da TL’de değer kaybı olarak zaman zaman fiyatlamalara yansımaya devam ediyor. Ancak TCMB bugüne kadar faiz indirimi yönünde bir adım atmadı.

Bugün piyasada Nisan ayı ödemeler dengesi istatistikleri de izlenecek. Cari işlemler dengesinin Nisan’da 2.2 milyar dolar açık vermesi, 2021 yılını ise 25 milyar dolar açıkla tamamlaması bekleniyor.

Bu hafta takip edilecek diğer gelişmeler arasında Mayıs ayı bütçe verileri Hazine borçlanmaları da yer alıyor.

Öte yandan piyasalarda takip edilen bir diğer konu ise aşılama süreci olmaya devam ediyor. Aşılama çalışmalarında beşinci ay tamamlanırken hafta sonu 40 yaş üzeri herkesin aşı sırasının açılmasıyla birlikte hafta Cuma günü ve hafta sonundan oluşan üç günlük dönemde 1.3 milyon kişiye ilk doz aşı yapıldı. (REUTERS)