Yukarı
85866

4 Bin Yıllık Mabetlerin Ayakta Kalma Sırrı

23 Aralık 2011 11:22

Kurtoğlu - Anadolu yapı medeniyetini araştıran arkeologlar, binlerce yıldır ayakta kalan tarihi yapıların temellerinde deprem sönümleme sistemlerinin uygulandığını belirledi. İlk uygulaması M.Ö. 1900'lü yıllara dayanan ve uygulandığı yapıların geçmişten bugüne hala ayakta kaldığı deprem izolatör sistemi “Orthostat”ın, Kabe, Augustus Tapınağı, Süleymaniye Camisi ve Ayasofya Müzesi'nin temellerinde de kullanıldığı belirtiliyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. yayınları arasında yer alan “1453 İstanbul Kültür ve Sanat Dergisi”nin 11. sayısında, deprem izolatör sistemi “Orthostat” tüm yönleriyle ele alındı.

Jeoloji uzmanı Ali Bayraktar tarafından kaleme alınan “Tarihi Yapı Temellerinde Uygulanan Deprem Sönümleme Sistemleri” başlıklı yazıda, Anadolu yapı medeniyetlerini araştıran arkeologların araştırmaları çerçevesinde “tarihi yapılarda, taşıyıcı beden duvarlarının altına isabet eden temel duvar kısımların tabaka tabaka, harç kullanılmadan kırık taşlarla örüldüğünü, böylelikle tabandan gelen deprem yüklerinin, yapının üst katmanlarına geçmesine engel olan sisteminin keşfedildiğini” belirledikleri kaydedildi.

Yazıda, arkeologların “Orthostat Taş Döşeği Sistemi” adını verdikleri bu uygulamanın görüldüğü yapılar arasında Kabe, Agustus Tapınağı, Ayasofya Müzesi ve Süleymaniye Camisi'nin de yer aldığı ifade edildi.

SİSTEMİN İLKELERİ VE ÇALIŞMASI
Yazıda, sistemin ilke ve çalışması ile ilgili şu bilgilere yer verildi:

“Temel tabakası sağlam zeminden itibaren kırık taşlarla tabaka tabaka örülen sistem yer üstüne çıkınca, 'düzleme tabakası' ile sonlandırılmış. Temelde kullanılan taşlarla mukayese dahi edilemeyecek büyüklükteki taşlarla yapı beden duvarlarına taban teşkil edilmekte.

Bu tabakada kullanılan taşlar 1,50 metre genişliğinde 1,80-2,00 metre yüksekliğinde 3,0 metre ile 5,0 metre boyunda. Bu büyüklükteki taşlar, kırık taşlarla örülen temel tabanının üstüne yerleştirilir. Kırık taş taban 10-20 santimetre büyük taşlardan dışarı taşmakta.

Taş döşeğin teşkili için büyük taşlar yerine yerleştirildikten sonra alt boşlukları kırık taşlar ile sıkıca doldurulmakta. Bu tabakanın altında enine, boyuna ve dikine hiçbir bağlantı yapılmamaktadır. Bu tabaka tam bir yatay derz oluşturmaktadır.”

HAZRETİ İBRAHİM'İN KURTULUŞU ANLATILDI
Hazreti İbrahim'in ateşe atılma hikayesinin de ele alındığı yazıda, ateşin ortasına açılan su kuyusundan yükselen buharla ateşin sönmesi ve Hazreti İbrahim'in kurtuluşu bilimsel olarak anlatıldı.

Yazıda, “Kendisi için hazırlanan devasa ateşten kurtulan Hazreti İbrahim, gördüğü rüya üzerine Mekke'ye yola çıkar. Düşünde bildirilen su kuyusunun üstü açılır ve böylece Kabe'nin ilk yapılan temel taşlarına ulaşılır. Hazreti İbrahim, kırık taşlardan oluşturduğu temelle bugün bile kullanılan Allah'ın ilk mabedini yapar” denildi.

Hazreti İbrahim'in yapı sanatının Anadolu'da 500 yıl tüm deprem bölgelerinde uygulandıktan sonra unutulduğu ifade edilen yazıda, bu döneme ait hiçbir yapının günümüze kadar ulaşamamış olmasını arkeologların bu asırları Anadolu mimarlık tarihinin kara yılları olarak nitelendirdikleri kaydedildi.

M.Ö. 900 yılında bu sistemin yeniden bulunduğu ve tüm deprem bölgelerinde tekrar uygulanmasıyla mimarlık tarihinin tekrar yazıldığı kaydedilen yazıda, bu tekniğin en bilinen ve görülen uygulamasının İstanbul Sultanahmet Meydanı'ndaki Dikili Taş'ın temeli olduğu, M.S. 390 yılında dikildiği bilinen tek parça granit taşın, İstanbul'un önemli depremlerinde bile yerinden santim oynamadığı vurgulandı.

Anadolu yapı mühendisliğinin temelini oluşturan ve Osmanlı yapı standartlarına şekil veren bu keşfin, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılması ile unutulduğu belirtilen yazıda, modern deprem yapı mühendisliğinin eskinin buluşlarından ve tecrübelerinden yoksun, tarihi geçmişi olmayan bir bilim olarak yürütüldüğü görüşüne yer verildi.(aa)



Yorumlar

Bu haberde yorum bulunmamaktadir.

Yorum Ekle


Diğer Haberler

Shakira yeni albümünü tanıtıyor

Futbolcu Gerard Pique ile ilişkisini sonlandıran Shakira'nın yeni albümü müzikseverlerle buluştu. Şu sıralar albümünü tanıtan şarkıcı, her fırsatta Pique'den bahsederek, ayrılığın kendisi...

İstanbul Film Festivali 43 yaşında

İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen İstanbul Film Festivali, bu yıl 17-28 Nisan tarihleri arasında 43’üncü kez sinemaseverlerle buluşmaya hazırlanıyor. Ülkemizin en b...


12 bin şarkı incelendi: Sözler artık daha öfkeli

Avusturya'da yapılan yeni bir araştırma, şarkı sözlerinin son yıllarda daha öfkeli ve tekrarlı hale geldiğini ortaya koydu. Araştırma için son 40 yıldaki 12 bin şarkı incelendi.

Mardin’in el sanatları çocuklara emanet

Süryani Katolik Patrikhanesi olarak 1895’te yaptırılan ve 2000 yılında restore edilerek hizmete açılan Mardin Müzesi, “Tarihi eserlerin korunduğu ve sergilendiği yer” kimliğini aşarak, bi...


Foça'da Dünya Tiyatro Günü kutlandı

Tiyatro Eğitmeni Yönetmen Erdal Dinçer, oyun öncesinde iki geç öğrencisi ile sahneye gelerek salonu dolduran tiyatro severlere iyi seyirler diledi.

'Mucize Aynalar' filmi 5 Nisan'da vizyonda

Yönetmen Tolga Örnek'in 6 farklı Aziz Nesin öyküsünden uyarladığı 'Mucize Aynalar' adlı sinema filmi, 5 Nisan'da seyirciyle buluşacak. Komedi türündeki 'Mucize Aynalar' filmin oyuncu kadr...


Toplumcu yerel yönetimler ve kooperatifler belgeseli: Başka Bir Dünya

“Başka Bir Dünya” belgeseli, toplumcu belediyecilik deneyimlerini ve kooperatifçilik çalışmalarını inceliyor. Bu faaliyetlerin geçmişten günümüze yerelde yarattığı umudu, heyecanı ve başa...

Jean Michel Jarre, İstanbul'a geliyor

Kültür ve Turizm Bakanlığı desteğiyle düzenlenen İstanbul Dijital Sanat Festivali, 2-5 Mayıs'ta AKM'de gerçekleştirilecek.  Müziğe kattığı yeniliklerle dünya çapında tanınan ödüllü sanatç...


Ünlü oyuncu, X'i yerden yere vurdu: Haber kaynağı olmaktan çıktı

Ünlü oyuncu Mark Ruffalo, ABD'nin Maryland eyaletinde çöken Francis Scott Key Köprüsü ile ilgili olarak X platformunda yayılan dezenformasyona dikkat çekti. Ruffalo, “Elon Musk'ın sahibi ...

SOSYAL MEDYA


MAGAZİN

'Kızıl Goncalar'ın yönetmeninden eleştirilere yanıt

Yönetmen Ömür Atay, 'Kızıl Goncalar’daki seküler genç kız karakterin ramazan kavramını bilmediği sahnenin gündem olmasıyla ilgili konuştu, eleştirilere de yanıt verdi. Gold Yapım imzalı '...

TEKNOLOJİ

EDİTÖR'ÜN SEÇTİKLERİ

Diyet gıdası krizi: Can kaybı artıyor

Kobayashi Pharmaceutical Co. firmasından yapılan açıklamaya göre, kırmızı pirinç mayası içeren "beni-koji" tüketen bir kişi daha yaşamını yitirdi. Böylelikle şimdiye kadar takviye diyet gıdası "beni-koji" ile bağlantılı ölenlerin sayısı 5'e yükseldi. Ölenlerin cinsiyeti ve yaşı açıklanmadı. 

ÇOK YORUMLANANLAR

ÇOK OKUNANLAR