Market ve üreticide fiyatlar tam gaz artarken fark da açılıyor

Geçen ay, markette izlenen 40 ürünün 29’unda, üreticideki 32 ürünün 17’sinde fiyat arttı. Çiftçi maliyetlerin altında ezilirken esnaf “Fiyat söylemekten utanıyoruz” diyor.

Hızla artan enflasyon ve yaşam pahalılığı üreticinin de yurttaşın da belini bükmeye devam ediyor. Üretici mazot başta olmak üzere maliyet artışları nedeniyle zarar ederken marketlerle üretici fiyatları arasındaki fark da artıyor. Yurttaş gıda ürünlerindeki fiyat artışlarına yetişemezken pazar esnafı “Fiyat söylemekten utanır hale geldik” diyor.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), dün şubat ayı üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini ve bunların nedenlerini açıkladı.

‘YAZLIK EVE DÖNÜŞÜR’

TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar’a göre geçen ay markette izlenen 40 ürünün 29’unda fiyat artışı, 11’inde fiyat azalışı görüldü. Markette aylık olarak fiyatı en fazla artan ürün yüzde 61.1 ile kuru incir. En çok azalan ürün ise yüzde 32.5 ile beyaz lahana. Üreticide ise 32 ürününün 17’sinde fiyat artışı, 8’inde fiyat düşüşü görüldü. Üreticide en fazla artış yüzde 67.3 ile kuru soğanda. Tarımda en büyük sorunun ise narenciyede yaşandığını belirten Bayraktar, şunları söyledi: “Üretici ile market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 634.4 ile limonda.

Onu yüzde 572.2 ile portakal izledi. Narenciyede üretici ürünü toplayamadı. Üreticimize sahip çıkmazsak narenciye bahçeleri yazlık evlere dönüşebilir. Gıda güvenliği için bir metrekare toprak bile kaybetmemeliyiz.” Bayraktar girdi fiyatları düşmedikçe tüketicinin uygun fiyatla gıda tüketemeyeceğini de dile getirerek şu uyarıda bulundu: “Tarımdaki girdilerin olmazsa olmazı mazottur. Mazot fiyatı son bir yılda yüzde 103.7 arttı. Son 15 günde mazotta fiyat iki kez değişti. Çiftçi önünü göremiyor. Mazotun yüzde 38’i vergilerden oluşuyor. Tarımda kullanılan mazottan vergi alınmamalı.”

Fiyat artışlarının çarşı pazarda nasıl karşılandığını görmek için İstanbul’daki semt pazarılarını dolaştık. Sivribiberin 150 TL’ye satıldığı pazarda 30 TL’nin altında ıspanak ve pırasa yok. Karnabahar 50 TL, brokoli 60 TL, Çengelköy salatalığının kilosu 80 TL, bezelyenin kilosu 100 TL, patlıcan 60 TL, kabak 40 TL’den satılıyor. Hem esnaf hem yurttaş fiyat artışlarına tepkili. Bir pazarcı esnafı, ”Ürünlere aşırı şekilde zam geldi.

Soğanı geçen yıl 5-6 lira alıyorduk, şimdi halden çıkışı 15-20 lira. İnsanlar şikâyetçi ve mağdur. Fiyat söylerken bile utanıyoruz artık” sözleriyle isyan ediyor.

‘DURUMUMUZ VAHİM’

40 yıldır bu mesleği yaptığını söyleyen bir başka pazarcı da mazotun 6 liradan 40 liraya çıktığını belirtiyor ve “Poşetin kilosu 5 liraydı şimdi 70 lira oldu. Vatandaş da haklı ben de haklıyım” diyor.

Pazarda durumu değerlendiren çok sayıdaki yurttaşın ise tepkisi ortak: “Durumumuz vahim, Çocuklarımız yardım etmese geçinemeyeceğiz. Bir koli yumurta 130 lira, en ucuz peynir 170 lira, ekmek olmuş 10 lira, nasıl geçinirsin?”

Cumhuriyet