Trump ile Netanyahu bir araya geliyor: Gazze'de 'barış planı' masada

Gazze’de acil bir ateşkes için uluslararası baskıların arttığı bir dönemde Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci başkanlık döneminde dördüncü kez İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu ağırlamaya hazırlanıyor.

Trump, Birleşmiş Milletler (BM) 80. Genel Kurulu sırasında bir araya geldiği Türkiye ve diğer yedi Müslüman ülke lideriyle ana hatları üzerinde mutabakata vardığı yeni Gazze barış planına İsrail’in de onay vermesini istiyor.

Görüşme, Netanyahu yönetiminin savaşı sona erdirmesi için ağır uluslararası baskı altında olduğu bir dönemde gerçekleşiyor. BM 80. Genel Kurulu sırasında başlıca Batılı ülkeler, İsrail’in itirazlarına rağmen Filistin Devleti'ni tanıyan ülkeler listesine katıldı. İsrail'e karşı spor ve kültürel alanlarda boykot çağrıları giderek artarken, Avrupa Birliği (AB) de bu ülkeye yaptırım uygulamayı değerlendiriyor.

Netanyahu, cuma günü BM Genel Kurulu’nda dünya liderlerine hitaben konuşmasına başlarken, birçok delegenin Gazze protestosu için salonu terk etmesi, İsrail Başbakanı’nı neredeyse boş bir salona hitap etmek zorunda bıraktı.

Netanyahu hakkında İsrail’de yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma davaları devam ediyor. 7 Ekim 2023’te gerçekleşen Hamas saldırılarına kadar İsrail başbakanı karşıtı sokak gösterileri ülke gündeminin en önemli konusuydu. Muhaliflerine göre, İsrail’in Gazze’ye yönelik başlattığı askeri operasyon Netanyahu’nun aşırı sağ partilerle kurduğu kırılgan hükumetin siyasi ömrünü uzattı.

Trump yönetimi şu ana kadar Netanyahu hükümetinin arkasında durdu. Ancak ABD Başkanı Trump son dönemde yaşanan bazı olaylar karşısındaki memnuniyetsizliğini gizlemiyor. Özellikle Katar’da bu ayın başlarında Hamas müzakere delegasyonunu hedef alan İsrail hava saldırısı Washington’u bölgedeki Müslüman müttefikleri karşısında çok zor bir duruma düşürdü.

MÜSLÜMAN ÜLKELER GENEL HATLARIYLA DESTEKLİYOR

Trump, aralarında Türkiye’nin de olduğu sekiz Müslüman ülke lideri ile 80. Genel Kurul marjında düzenlediği bir yan toplantıda bir araya geldi. Görüşme sonrası bir açıklama yapan ABD Başkanı toplantı için “zirve yonunca yaptığım en önemli toplantı” ifadesini kullanarak Gazze konusunda yakında bir çözüme ulaşmayı umduğunu belirtmişti.

New York’taki bu toplantının ardından perşembe günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Trump Beyaz Saray’da bir araya geldi. İki ülke arasında uzun zamandır süren CAATSA yaptırımlarının kaldırılması, Türkiye’nin F-35 programı üyeliği, F-16 satış anlaşması ve Halk Bank davası gibi başlıkların yanı sıra toplantıda Gazze konusu da gündeme geldi. İki ülke lideri Oval Ofiste yaptıkları basın toplantısında bu hususu doğrularken fazla ayrıntı vermedi.

Ancak İsrail ve Amerikan basınına sızan bilgilere göre ABD Başkanı 21 maddelik yeni bir barış planı üzerinde çalışıyor. Yan toplantıda Türkiye ve diğer yedi Müslüman ülkenin genel hatları ile destek verdiği bu plan Filistinlilerin ülkelerini terk etmeden, Gazze’nin imarını sağlarken, Hamas’ın silahlarını bırakmasını ve tamamen tasfiyesini ön görüyor.

Yine basına sızan 21 maddelik plana göre, tüm İsrailli esirler serbest bırakılacak, karşılığında da İsrail elindeki Filistinli tutsaklar özgürlüklerine kavuşacak. Washington ve Müslüman garantör ülkeler planın içeriğinin değişmesi konusunda esnek. Ancak anlaşmanın tek ve en önemli eksiği İsrail tarafının henüz anlaşmaya yeşil ışık yakmamış olması.

Bugün Washington’da gerçekleşecek Trump-Netanyahu görüşmesi bu nedenle büyük bir öneme sahip. Görüşmeden bir gün önce Amerikan Fox News haber kanalına konuşan İsrail Başbakanı Netanyahu, ABD’li muhatapları ile anlaşma üzerinde çalışmaya başladıklarını söyledi.

ABD Başkanı Trump, ABD merkezli Truth Social hesabından dün yaptığı paylaşımda, "Ortadoğu'da harika şeyler için gerçek bir şansımız var" ifadesini kullandı.

Trump’ın Netanyahu’nun ziyareti öncesi yaptığı paylaşımının devamında, "Hepimiz hayatta ilk kez özel bir şey için hazırız. Başaracağız" değerlendirmesinde bulundu.

Cumhuriyet