CHP’li Hasan Öztürkmen: Suriyelilerin yarısı bile ülkelerine dönmeyecektir

Suriye'de Beşar Esad’ın cihatçı grup HTŞ tarafından devrilmesi sonrasında Türkiye’deki Suriyelilerin ülkelerine dönüp dönmeyeceği merak konusu oldu. Suriyeli sığınmacıların en fazla olduğu kentlerden biri olan Gaziantep'in CHP’li milletvekili Hasan Öztürkmen, medyada yaratılan havanın gerçeği yansıtmadığını ve Suriyelilerin ülkelerine dönmediğini söyledi.

Suriye’de 8 Aralık 2024 itibariyle silahlı muhaliflerin Şam’a girerek ülke yönetimini ele geçirmeleri üzerine, Türkiye'de bulunan Suriyelilerin ülkelerine dönüşü gündem oldu. Sınır kapılarından yayınlar yapan televizyon kanalları, Suriyelilerin ülkelerine döndüğü yönünde haberler yayınladı. CHP Gaziantep Milletvekili Hasan Öztürkmen, Gaziantep’te ve ülkedeki Suriyeli sığınmacı sayısının resmi rakamların çok üzerinde olduğuna dikkat çekerek, iktidarının yanlış politikalarının sonucunda Suriyeli sığınmacıların ülkelerine dönmeyeceklerini kaydetti.

“GAZİANTEP’TE 1 MİLYONA YAKIN SURİYELİ OLDUĞU TAHMİN EDİLMEKTEDİR”

Suriye'de Beşar Esad’ın ülkeden ayrılması ve Baas Partisi iktidarının sonunun gelmesiyle birlikte Suriyeli kaçak ve sığınmacıların, ülkelerine dönmemek için hiçbir bahanelerinin kalmadığını belirten CHP’li Hasan Öztürkmen, “Medyaya bakınca Suriyelilerin akın akın ülkelerine döndüğü havası estiriliyor. Oysa sınır kapılarında hiç öyle bir gerçeklik yok. Göç İdaresi Başkanlığı'nın 29 Ağustos 2024 tarihli verilerine göre şehrimizdeki Suriyeli sayısı 429 bin 935. Gerçek rakam bu verilerin iki katıdır. Şahinbey Belediye Başkanı ilçelerinde 435 bin Suriyeli olduğunu söylemiştir. Şehitkamil ve diğer ilçelerdeki sığınmacıları dahil edersek, Gaziantep'te bir milyona yakın Suriyeli olduğu tahmin edilmektedir. İstanbul’un ardından Gaziantep, en fazla sığınmacıya ev sahipliği yapan şehirdir.  Suriyelilerin doğum oranı, Türklerin doğum oranının iki katından fazladır. 2023 yılı TÜİK verilerine göre Türk vatandaşlarının doğum oranı 1,51’e düştü.  Türkiye'deki Suriyelilerin doğum oranı 5,3 seviyesindedir. Önümüzdeki 20 yılın projeksiyonunu çıkardığımızda Gaziantep'in nüfusunun yüzde 50’sinin Suriyeli olacağı görülmektedir. Suriyelilerin tamamının ülkelerine dönmesi çok zordur. Bunların yarısına yakını dönmeyecektir. Daha Suriye'de ne olduğu belirsiz, güvenlik ortamı yok. Aksine terör örgütü HTŞ’nin baskısına uğraması muhtemel farklı gruplar, Türkiye'ye sığınmak ihtiyacı hissedecektir” diye konuştu.

“SURİYELİLERE AİT 6 BİN 300 İŞLETME VAR”

Gaziantep Ticaret Odası verilerine göre Gaziantep’te faaliyet gösteren kayıtlı Suriyeli işletme sayısı; 6 bin 300 olduğunu söyleyen Öztürkmen, “Kayıtlı Suriyeli istihdam sayısı ise 12 bin. Bu sayılar bile şehrimizdeki Suriyeli nüfusu düşününce kayıt dışılığın boyutunu gözler önüne sermeye yeter. Bu durumun Türk işletmeler açısından yarattığı haksız rekabeti hepiniz tahmin edebilirsiniz. Bunun yanında kayıt dışı faaliyet gösteren çok sayıda işletme, küçük esnaf ve atölye vardır. Bu gayri resmi firmalar vergi vermemekte, SGK primi ödememekte, diğer firmaların yaptırmak zorunda olduğu ruhsat, iş güvenliği sağlığı vb. yükümlülüklerle ilgili masrafları olmamaktadır. Bu durum haksız rekabete neden olmaktadır. Geçici koruma altındaki çok sayıda Suriyeli ise kayıtlı ve çoğunlukla kayıtsız işgücü olarak iş hayatına katılmaktadırlar. Geçici koruma altındaki Suriyeliler Türk hastalara oranla kamu hastanelerini 8 kat daha fazla kullanmaktadır. Suriyeliler, kamu hastanelerini kullanılamaz hale getirdikleri için Türk vatandaşları özel hastanelere yönelmek zorunda kalmıştır.

Gaziantep'te Suriyeli Sığınmacılara yönelik sağlık hizmeti veren ve aile sağlığı merkezleri gibi çalışan “göçmen sağlığı merkezi” adı altında 12 adet merkez vardır. Burada ağırlıklı Suriyeli hekim ve sağlık personeli çalışmaktadır” diye kaydetti.

“GEÇİÇİ KORUMA STATÜSÜ KALDIRILMALIDIR”

Suriyelilerin geçici koruma statüsünün kaldırılması gerektiğini söyleyen Ötürkmen, “Ayrıca Suriyeli sığınmacılar Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının sağlıkla ilgili yükümlü olduğu muayene ücretini ve ilaç katılım payı ücretini ödemezken, bizim insanımız bu ücretleri ödemektedir.  Gaziantep'te sağlık sistemine ayrılan bütçenin büyük bir kısmı Suriyelilere harcanmaktadır.  Suriyelilerin ülkelerine dönmeleri için geçici koruma statüsünün kaldırılması gerekir. Suriyelilerin hastanelerde ve eczanelerde para ödemesi gerekir. Suriyelilere ödenen çocuk yardımının kesilmesi gerekir. Artık iddia ettikleri gibi Esad yönetiminin baskısına uğramayacakları için ülkelerine gitmelerinin önünde engel kalmadı. Ancak biliyoruz ki Türkiye Cumhuriyeti hükümeti, kapsamlı bir program ve katı uygulamaları hayata geçirmezse, Suriyelilerin büyük bölümü asla gitmeyecek. İktidar partisi, Türk vatandaşlarından alamadığı desteği, vatandaşlık dağıttığı sığınmacı ve kaçaklardan alarak iktidarını devam ettirmek isteyecektir” ifadelerini kullandı.

Sözcü