Gözlerdeki hangi belirti ne anlama geliyor?

Göz ağrısı, gözde ışık çakması, bulanık ya da çift görme gibi belirtiler kimi zaman bazı göz sorunlarına işaret ederken, kimi zaman da hiç aklımıza gelmeyecek hastalıkların habercisi olabiliyor.

Çoğu zaman pek önemsenmeyen gözlerdeki  sorunlar önemli hastalıklardan kaynaklanabiliyor. Bu nedenle uzmanlar, bazı belirtilerde doktora başvurmanın (aslında bir belirti olmadan yılda bir kez düzenli kontrole gitmenin) görme kaybı gibi olası risklerin önüne geçeceğine dikkat çekiyor…

Görmede bulanıklık, göz ağrısı, çift görme ve gözlerde ışık çakması gibi belirtilerin önemsenmesi gerektiğini vurgulayan Göz Hastalıkları Uzmanı Doç.Dr. Barış Yeniad, ‘’Belirtilerin erken ve doğru teşhis edilmesi, etkili tanı ve tedavi için çok önemlidir’’ dedi ve gözlerde bir sorun olduğuna işaret eden sinyalleri şöyle sıraladı:

Bulanık görme

Birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Miyopi (uzak nesnelerin bulanık görülmesi), hipermetropi, astigmatizma gibi refraktif kırılma kusurları en sık bu duruma yol açan hastalıklardır.

Ayrıca, katarakt, şeker hastalığına bağlı diyabetik retinopati, yaşa bağlı makula dejenerasyonu gibi göz hastalıkları da ileri yaşta bulanık görmeyle ilişkilendirilen en sık hastalıklardır. 

Göz Hastalıkları Uzmanı Doç.Dr. Barış Yeniad

Kızarıklık

En önemli nedenleri alerjik reaksiyonlar, göz enfeksiyonları, göz kuruluğu, yabancı cisimlerin göze kaçması, konjonktivit (göz iltihabı) gibi durumlardır. Uzun süre bilgisayar kullanımı, sigara dumanına maruz kalma, yetersiz uyku gibi faktörler de göz kızarıklığına neden olabilir.

Çift görme

Göz kaslarının eşit şekilde çalışmaması veya göz kaslarının koordinasyon bozukluğu sonucunda ortaya çıkar. Şaşılık, sinir felci ve nadiren de migren gibi nörolojik hastalıklarla kuru göz sendromu ve katarakt çift görme nedenleri arasında yer alabilir. Özellikle ani ortaya çıkan çift görme acil bir durum olup hızlıca göz doktoruna başvurulmalıdır. Çünkü nedeni beyin anevrizması olabilir.

Göz ağrısı

Farklı nedenlerden kaynaklanabilir. Bu ağrı; stres, yorgunluk, göz tansiyonu, kuru göz, göz iltihabı, gözyaşı kanallarında tıkanma, yüksek tansiyon, sinüzit veya migren gibi durumlarla ilişkilendirilebilir.

Şiddetli göz ağrısına yol açan en ciddi hastalık glokom (göz tansiyonu) olup, genellikle sinsi seyrettiğinden sıklıkla rutin göz muayenesi ile ortaya çıkarılabilir.

Işığa duyarlılık

Fotofobi olarak da adlandırılır ve genellikle gözlerin ışığa normalden daha hassas olması durumudur. Göz iltihabı (üveit), kornea iltihabı (keratit), migren, göz enfeksiyonları veya bazı ilaçların yan etkileri ışığa duyarlılığa yol açabilir.

Önemli bir uyarı

Aslında tüm hastalıklardan en etkili korunma yolu herhangi bir belirti olmadan, düzenli olarak kontrole gitmektir. Zira kimi hastalıklar işaret verirken, kimileri sinsice ilerleyebilir…

Dolayısıyla göz sağlığımızı da ihmal etmemeliyiz. Özellikle sinsi ilerleyen ve belirti göstermeyen göz tansiyonu (glokom) ve sarı nokta hastalığı (retina dekolmanı) gibi göz hastalıkları sinsice ilerler.  Bu nedenle yılda en az bir kez göz muayenesi de ihmal edilmemelidir.

Göz kapağı düşüklüğü

Gerçek anlamda göz kapağı düşüklüğüne “pitozis” denir ve her yaş grubunda rastlanabilen, göz kasının zayıflamasına veya hiç çalışmamasına bağlı olarak ortaya çıkan bir göz hastalığıdır. Doğumsal olarak göz kasının hiç gelişmediği durumlarda bebek bir veya her iki göz kapağı düşüklüğü ile doğar. Bu durumda en kritik soru “göz kapağı göz bebeğini kapatıyor mu?” olmalıdır.

Eğer cevap “evet”ise gözün tembel kalma olasılığı olduğundan göz kapağı acilen düzeltilmeli ve görme ekseni açık hale getirilmelidir. Sonradan gelişen pitozis, sıklıkla göz kapağını kaldıran kasın yaşa bağlı zayıflamasıyla oluşur. Göz kapağı giderek artan oranda düşer ve görmeyi engeller hale gelir. Yapılacak cerrahi ile göz kapağı seviyesi göz kası güçlendirilerek eski haline getirilir. Ancak ameliyat mutlaka göz hastalıkları uzmanı tarafından yapılmalıdır.

Gözlerde uçuşan siyah cisimler

Gözlerde sinek uçuşmasına benzetilen siyah noktalar gözün içindeki boşluğu dolduran ve vitreus adı verilen şeffaf ortama düşen hücre kümelerinin retina üzerindeki gölgeleridir. Bu durumu kabullenmek uçuşan siyah cisimlerden kurtulmanın en kolay yoludur. Ancak retina yırtığı veya şekere bağlı kanama gibi sebeplerle oluşmuşsa bu hastalıkların tedavisi gerekir.

Işık çakmaları

Gözlerde şimşek veya ışık çakması, genellikle vitreus denilen göz sıvısındaki değişimler (arka vitre dekolmanı) veya retina yırtıkları sonucunda ortaya çıkabilir. 
Bu durumlar göz içindeki yapıların hareketi nedeniyle göz içinde ışık veya şimşek çakıyormuş hissine sebep olur. Vitreus ile ilgili ayrılmalar ileri yaşlarda ve yüksek miyopik hastalarda çok sık görülür. Acil bir durum değildir. 

Ne zaman tehlikeli?

Retina yırtığı veya dekolmanı gözde ışık çakmasıyla ortaya çıkabilir ve görme keskinliğini etkilediğinden acil bir durumdur. Mutlaka göz dibi muayenesi yapılmalıdır.

Işık çakması, sinek uçuşması, karaltılar ya da ani görme kayıplarına kadar çeşitli şekillerde belirtiler gösteren retina yırtıkları, geç tedavi edilirse ya da hiç tedavi edilmezse, sonuç çeşitli oranlarda görme azalmasına hatta tam görme kaybına kadar gidebilir.

Geç kalınmamalı

Bu tür yakınmaları olan kişiler en kısa sürede bir göz doktoruna başvurmalıdır. Erken dönemde yakalanırsa lazerle ayakta tedavi edilebilir. Ancak geç kalınmışsa ve retina dekolmanı gelişmiş ise o zaman cerrahi girişim gerekir. Hatta komplike cerrahi girişimlere ihtiyaç duyulabilir.

En çok kimler risk altında?

Retina yırtığı görülme riski yüksek kişiler şöyle sıralanabilir:
- Miyop kişiler ve özellikle diyoptrisi yüksek olanlar, (5-6 üstü)
- Ailesinde retina yırtığı ve dekolmanı hikayesi olanlar,
-  Katarakt ve bazı göz ameliyatı olanlar,
- Göz ve kafa travması geçirenler,
- İleri yaş grubundakiler,
- Bazı sistemik hastalığı olanlar.

sözcü