Lübnan-Türkiye arasında “orta hat” krizi: 18 yıl sonra anlaşma onaylandı

Lübnan hükümetinin 18 yıl sonra Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile deniz sınırı anlaşmasını onaylaması, Doğu Akdeniz’de dengeleri değiştiriyor. Beyrut’un “orta hat” ilkesini benimsemesi, Türkiye’nin bölgesel tezlerine açık bir meydan okuma olarak değerlendirilirken, Yunanistan ve GKRY kararı stratejik kazanım olarak görüyor.

Lübnan hükümeti, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına ilişkin 2007 tarihli anlaşmayı yaklaşık 18 yıl sonra onayladı.

Karar, Doğu Akdeniz’deki enerji ve jeopolitik denklemleri etkileyecek stratejik bir adım olarak değerlendiriliyor.

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn ve Başbakan Nevvaf Selam başkanlığında 23 Ekim’de yapılan Bakanlar Kurulu toplantısında, 2007’de imzalanmış ancak iç siyasi anlaşmazlıklar nedeniyle onaylanmamış olan GKRY–Lübnan deniz sınırı anlaşması kabul edildi.

Lübnan Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada, “bir sonraki aşamanın uygulama çerçevesinin belirlenmesi ve Suriye ile deniz sınırlarının müzakerelerine devam edilmesi” olduğu bildirildi.

Lübnan Enerji Bakanı Joe Sadeq, 10 Kasım’da GKRY'ye resmi ziyarette bulunacağını ve “ortak açıklama yapılacağını” duyurdu.

Harita: Lübnan basını

“BASİT BİR KARAR DEĞİL”

Yunan basınına konuşan diplomatik kaynaklar, Lübnan’ın bu kararının “ne tesadüfi ne de basit bir adım” olduğunu kaydetti:

“Lübnan, 18 yıl sonra ani bir şekilde eski bir anlaşmayı onaylıyor. Bu, ‘orta hat’ ilkesine dayalı bir sınırlandırma; yani Kıbrıs’a tam etki tanıyan, Türkiye’nin bölgedeki tezleriyle tamamen çelişen bir yaklaşım.”

Yunan basını, anlaşmanın 2007’de Beyrut’taki bazı siyasi ve dini çevrelerin İsrail’le sınır ihtilafı endişesiyle reddedildiğini yazdı. Ancak 2022’de ABD arabuluculuğunda İsrail–Lübnan deniz sınırı sorununun çözülmesinin, sürecin önünü açtığı ifade edildi.

Diplomatik kaynaklara göre Türkiye, geçmişte Lübnan’a GKRY'yi dışlayan bir deniz yetki anlaşması önerisinde bulunmuştu. Beyrut'un ise bu teklifi reddederek GKRY ile “orta hat” esasına dayalı sınır çizimini kabul ettiği bildirildi.

Kaynaklar, “Lübnan’ın bu kararı, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki deniz yetki politikalarına açık bir darbedir. Orta hat ilkesinin kabulü, Kıbrıs’ın ve dolaylı olarak Yunanistan’ın tezlerini güçlendiriyor” ifadelerini kullandı.

“ABD'NİN SESSİZ DESTEĞİ”

Yunan basını, Lübnan'ın kararının arkasında ABD’nin diplomatik desteği bulunduğunu yazdı. Beyrut yönetimi, ekonomik kriz içindeki ülkesinde hidrokarbon kaynaklarını güvenli biçimde işletme arayışında.

Kaynaklar, “Lübnan’ın orta hattı kabul etmesi, Doğu Akdeniz’de hukuka dayalı deniz sınırı anlayışının güçlendiğini gösteriyor” diye konuştu.

cumhuriyet