Rize'de HES'lere karşı derelerden iki zafer daha

Ayrıca Çayeli’nin Senoz Vadisi’ndeki HES inşaatının yarattığı tahribat sonrası köylülerin ‘Senoz, Doğal SİT ilan edilsin’ başvurusuna Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıkları Kurulu’nca verilen ‘Çok geç’ kararı da yargıdan döndü.
Rize’de yapımına izin verilen HES’lerden biri, şehir merkeziyle birlikte 10 belediye ve 25 ayrı köyün su ihtiyacını karşılayan Andon İçme Suyu Tesisleri’nin yer aldığı Salarha Vadisi üzerindeki Ambarlık 1 ve 2 Regülatörleri ve HES projesi... REDAŞ Elektrik tarafından yapılan proje için Çevre ve Orman Bakanlığı’nca 15 Ekim 2009’da ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verilmişti.
Derelerin Kardeşliği Platformu derhal harekete geçti. Platformun desteklediği Küçükçayır köylüleri, bu olurun iptali ve yürütmesinin durdurulması için Rize İdare Mahkemesi’nde dava açmıştı. Mahkeme, 20 Nisan 2010’da, ‘ÇED gerekli değildir’ kararının uygulanması halinde telafisi imkânsız zararlar doğabileceğinden oybirliğiyle yürütülmenin durdurulmasına hükmetti.
İkinci gelişme ise Çayeli ilçesine bağlı Senoz Vadisi’ndeki yapımı süren HES’lerle ilgili. Senozlu 12 köy muhtarından 11’i bu vadinin doğal SİT alanı ilan edilmesi için 26 Haziran 2008’de Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’na başvurmuştu. Kurul, kararını 17 ay sonra, 18 Kasım 2009’da açıkladı. Ve kararda, “Taş ocakları ve HES çalışmalarının vadiyi olumsuz etkilediği için doğal SİT gerektiren özelliklerini yitirdiği” belirtildi. Kurul, HES’lerin çevreye verdiği tahribatı saptamakla yetiniyor ve ‘müdahale’ için geç kalındığını savunuyordu. Fakat Rizeliler inatçıydı. Derelerin Kardeşliği Platformu, kararın iptali için Rize İdare Mahkemesi’nde dava açtı.

‘Yeterli araştırmadınız!’
Mahkeme, 30 Mart 2010’da, Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararının yürütmesini durdururken gerekçede şöyle dedi:
“Görevin hassasiyeti ölçüsünde yeterli araştırma ve incelemeye dayanmadan kararların alınması, özellik arz eden ve bozulmadan yaşatılması önemli olan tabii ve kültürel değerler üzerinde geri dönülmez ve telafisi mümkün olmayan zararlar yaratacağından, bu kararları alan karar vericiler hakkında da hukuki ve cezai sorumluluklar doğuracaktır.”