Maske cezaları iptal olur mu?

Adana'da bir mahkeme sokağa çıkma yasağını ihlal eden bir vatandaşa polis tarafından kesilen 789 TL'lik cezayı iptal etti. Bu iptalin ardından gözler polislerin kestiği 900 TL'lik maske takmama cezasına çevrildi. Hukukçular cezaya yasal süre içinde itiraz edilmesi durumunda kesilen cezaların iptal edileceğini düşünüyor. Umumi Hıfzıssıha Kanunu çerçevesinde idari para cezasını polis değil valilik veya kaymakamlık kesebiliyor. Uzmanlar polisin ceza kesebilmesi için yasal düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyor. Avukat Ali Kemal Akçeken, "Bu karar emsal gösterilebilir ve kararın emsal olma keyfiyetinin varlığından söz edilebilir. Ancak itiraz edilmeyen kararlar otomatik olarak iptal edilmez" diye konuştu.

Adana'da sokağa çıkma yasağını ihlal eden bir vatandaşa polis 789 TL ceza kesmişti. Vatandaş ise mahkemeye başvurarak kesilen cezayı iptal ettirdi. SÖZCÜ'nün duyurduğu bu gelişme gündem olurken vatandaşın avukatı Mahmut Akgül, “Karar emsal niteliğinde olup sokağa çıkma yasağı, maske takma zorunluluğu ve buna benzer idari para cezalarında kolluğun keyfi uygulama yapamayacağına ilişkindir. Mahkeme yerinde bir kararla salgın süresince polis tarafından kesilen cezaların hukuki olmadığını ortaya koymuştur“ demişti. Bu olayın ardından gözler bugüne kadar maske takmadığı için vatandaşlara kesilen cezalara çevrildi.

Avukat Hüseyin Ersöz idarenin hiçbir yetkisinin sınırsız olmadığı gibi idareyi temsil eden kurumların da görev ve yetkilerinin kanunlarla belirlendiğini söyledi. Umumi Hıfzıssıha Kanunu çerçevesinde alınan tedbirlerin uygulanması görevinin mülki amirde olduğunu söyleyen Ersöz, “Anayasa ve kanunlarımıza göre idareyi temsil eden bir makamın kendi görev alanındaki bir yetkiyi başka bir merciye devredebilmesi ancak bu konuda yasal düzenleme yapılması veya hukukun öngördüğü sınırlar içerisinde ve belirlediği usulde yetki devrinin yapılmasıyla mümkün olacaktır” dedi.

Avukat Hüseyin Ersöz

“POLİSİN BİR YETKİSİ YOK”

Maske takılmamasından kaynaklı cezaların sadece mülki amirlikler tarafından kesilebileceğini belirten Ersöz, “Bu noktada kolluk olarak nitelendirebileceğimiz polisin, cezaların kesilmesi noktasında bir yetkisinin olduğu söylenemez. Bu konuda sadece tespit yapıp bunu bağlı olduğu mülki amirliğe bidirmesi ve bu bildirim sonrasında mülki amirliğin de söz konusu cezanın olayda uygulanıp uygulanmayacağı konusunda bir karar vermesi gerekir” dedi.

“ZAMANINDA İTİRAZ EDİLMELİ”

Doğrudan bir yetkilendirme olmadan cezaların polis tarafından kesilmesi durumunda ise hukuka aykırılık olacağından hakimlikler tarafından cezanın iptali durumları olabileceğini söyleyen Avukat Hüseyin Ersöz, “Ancak burada dikkat edilmesi gereken şey kesilmiş olan cezalara yasal süreler içerisinde itiraz edilmesi zorunluluğudur. Normalde idarenin kendisine verilmemiş olan bir yetkiyi kullanarak ceza kesmesi bu işlemi baştan sona hukuka aykırı duruma getirse de vatandaş tarafından bu cezaya itiraz edilememesi ne yazık ki uygulamada polis tarafından kesilen cezaların sonuç doğurmasına sebep olmaktadır. Ancak son tahlilde hukuka aykırı olarak kesilmiş olan bu cezalarda yasal süreler kaçırılmış olsa dahi açık bir kanuna aykırılık bulunduğundan mülki idare hakimlerinin de bu cezaları kendiliklerinden iptal etmeleri gerekmektedir bu hukuka ve hakkaniyete uygun bir yaklaşım olacaktır” dedi.

“KESİLEN CEZALAR USULE VE YASAYA AYKIRI OLACAKTIR”

Avukat Ali Kemal Akçeken de Umumi Hıfzıssıha Kanunu’nun 294/2 maddesinde maske takmama cezasının mülki amirler tarafından kesilceği konusunda açık olduğunu kaydederek, “Bu noktada polisin idari para cezalarını mülki amirin izniyle verdiği, bu itibarla geçerli olduğu söylenebilirse de, kararda atıf yapılan Danıştay kararında da belirtildiği üzere yapılan yetki devri usule uygun değilse verilen idari para cezası da usule ve yasaya aykırı olacaktır” dedi.

“DURUM İLLERE GÖRE FARKLILIK GÖSTEREBİLİR”

Kesilen cezaların uygulanış şekli ve hukuka uygunluk durumlarının her ile göre farklılık gösterebileceğini söyleyen Akçeken, “Bu noktada mahallî mülki amirin yetki devrinin usule ve yasaya uygun olup olmadığı belirleyicidir. Bu nedenle Adana mülki âmirligi sınırları dahilinde tesis edilen bir idari para cezası usule ve yasaya aykırı iken, örneğin (eğer yasaya uygun kesilmiş ise) İstanbul sınırları dahilinde kesilen bir idarî para cezası usule ve yasaya uygun olabilir. Olasılık bu olmakla birlikte, benzer hukuka aykırılığın İstanbul için de geçerli olması kuvvetle muhtemeldir” dedi.

Avukat Ali Kemal Akçeken

“ADANA’DA VERİLEN KARAR HER CEZAYA SİRAYET ETMEZ”

Adana’da iptal edilen cezanın otomatikman her kesilen cezaya sirayet etmeyeceğini söyleyen Avukat Ali Kemal Akçeken, “Bu karar emsal gösterilebilir ve kararın emsal olma keyfiyetinin varlığından söz edilebilir. Ancak itiraz edilmeyen kararlar otomatik olarak iptal edilmez. Bu sebeple, hatalı olduğu düşünülen kararlara itiraz edilmeli ve idari para cezasının, mahkeme kararıyla iptal edilmemiş olması halinde uygulanacağı unutulmamalıdır” dedi. SÖZCÜ