KİT yatırımları yüzde 49 arttı: 260,9 milyar liraya ulaştı

Kamu iktisadi teşebbüsleri 2024’te yatırımlarını yaklaşık yüzde 50 artırarak 260,9 milyar liraya çıkardı. En yüksek yatırım TPAO, TCDD ve TEİAŞ’ta gerçekleşti.

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, 2024 sonu itibarıyla 19'u KİT, 1'i KİT bağlı ortaklığı, 5'i kamu bankası ve 8'i diğer kuruluş olmak üzere toplam 33 kamu işletmesi bulunuyor.

KİT'lere 2024'te bütçeden 210,4 milyar lira sermaye ve 279,2 milyar lira görevlendirme bedeli olmak üzere 489,6 milyar liralık ödeme yapıldı.

KİT'lerden bütçeye yapılan ödemeler 20,7 milyar lira temettü, 26 milyar lira finansman fazlası, 7,5 milyar lira hasılat payı ve 17,1 milyar lira kurumlar vergisi ile diğer yasal yükümlülük karşılıkları olmak üzere yaklaşık 71,3 milyar lira olarak gerçekleşti.

292 MİLYAR LİRALIK YATIRIM

Dönem kar/zararı, faiz, karşılık, kur farkı, amortisman ve istihdam giderlerinin toplanmasıyla bulunan katma değere göre, geçen yıl teşebbüsler 291,5 milyar liralık katma değer yarattı. Böylece söz konusu değer bir önceki yıla kıyasla yüzde 18,8 artış gösterdi.

Kuruluş bazında ise en yüksek katma değeri 68,2 milyar lirayla Türkiye Elektrik İletim AŞ'nin (TEİAŞ) sağladığı görüldü.

Bu kuruluşu sırasıyla, 66,9 milyar lirayla Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), 48,6 milyar lirayla Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü ve 38,4 milyar lirayla Eti Maden izledi.

ULAŞTIRMA VE ENERJİ YATIRIMLARI ÖNE ÇIKTI

KİT'lerin yatırım harcaması geçen yıl sonu itibarıyla bir önceki seneye göre yüzde 49,5 artarak 260,9 milyar lira seviyesine ulaştı. Bu tutar, 2024 Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'nın yaklaşık yüzde 0,6'sına karşılık geldi.

KİT'lerce bu dönemde gerçekleştirilen yatırımlar kamu yatırımlarının yüzde 20'sini oluşturdu.

Geçen yıl en çok yatırımı sırasıyla TPAO, TCDD ve TEİAŞ gerçekleştirdi. Buna göre, TPAO 107,2 milyar liralık yatırım harcaması yaparken, TCDD'nin yatırım tutarı 51,9 milyar lira, TEİAŞ'ın yatırım tutarı ise 36,2 milyar lira olarak belirlendi.

Teşebbüslerin sektörel yatırım harcamalarında 178,7 milyar lirayla enerji ilk sırayı alırken, bunu 75,3 milyar lirayla ulaştırma, 2,8 milyar lirayla tarım izledi. KİT'ler geçen yıl sanayi sektöründe 1,1 milyar lira, diğer alanlarda 2,6 milyar lira yatırım harcaması gerçekleştirdi.

Kuruluş bazında dönem kar/zarar tutarları incelendiğinde, 2024'te en yüksek karlılık TEİAŞ'ta kaydedilirken, bu kuruluşu sırasıyla Eti Maden, DHMİ ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü (KEGM) takip etti.

sözcü