Peynir zamları kahvaltının tadını kaçırdı

Süt üretim maliyetlerindeki artış peynir fiyatlarına da yansıdı. Peynirin kilogram fiyatı son bir yılda yüzde 20’den fazla artış gösterdi.​

Yem, saman fiyatlarının artması sonucu üreticilerin süt ineklerini kesimhaneye göndermesi ile peynirin hammaddesi olan süt sıkıntısının baş göstermesi peynir fiyatlarına yüzde 20'ye varan oranlarda zam olarak yansıdı. Süt sanayicilerinin hammadde sıkıntısı çekmesi sonucu marketlerde süt ve süt ürünleri reyonlarına yaklaşılmazken, markalı peynir ürünleri zam üstüne zam görüyor. Marketlerde kaliteli peynirin kilosu 30 TL'den aşağı düşmezken, süt sıkıntısı tereyağı ve yoğurt fiyatlarını da tırmanışa geçirdi. Samanın kilosunun ekmek fiyatı ile yarışarak 1 TL'ye ulaşması, süt ineklerinin mezbahaneye gitmesinin de yolunu açtı. İşte biz de sabah kahvaltılarının vazgeçilmezleri arasında yer alan peynir sektörünü yerinde inceleyerek, üreticiler ile tüketicilerin seslerine kulak verdik.

ÜRETİCİ KÜSTÜRÜLDÜ

Türkiye, sahip olduğu iklimsel koşullar ve biyolojik çeşitlilikten dolayı tarihten gelen peynir kültürüne sahip. Türkiye'de üretilen ve kayıt altına alınan 193 çeşit peynir bulunurken, yıllık peynir üretimi 661 ton ile AB ülkelerinin çok gerisinde kalıyor.
Türkiye'nin geçen yılki peynir ihracatı 162 milyon dolarla sınırlı kalırken, buna karşın Konya büyüklüğündeki Hollanda 889 bin ton üreterek dünyaya 3.5 milyar dolarlık peynir ihracatı yaptı. 2016 yılında dünya genelinde 19.4 milyon ton peynir üretimi gerçekleştirilirken, ABD 5 milyon 548 bin ton ile birinci sırada yer aldı. ABD'yi 2 milyon 285 bin ton ile Almanya, 1 milyon 730 bin ton ile Fransa, 1 milyon 5 bin ton ile İtalya, 889 bin ton üretim ile Hollanda izledi. Hollanda peynir ihracatında Almanya'nın ardından ikinci sırada yer alırken, dünya genelindeki peynir ticaretinin yıllık cirosu 28.6 milyar dolar seviyesinde.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, dünyada süt ürünleri arasında geleceği olan baş gıdanın peynir olduğuna dikkat çekerek, Türkiye'nin peynir üretim potansiyelinin çok altında bir seyir izlediğini söyledi. Bayraktar, Türkiye'nin 661 bin ton peynir üretimi ile dünya sıralamasında yüzde 3.4 paya sahip olduğunu belirterek, Türkiye'nin dünya peynir ihracatç sıralamasında 162 milyon dolar ile yüzde 0.6 pay aldığını kaydetti.

İzmir Tire Süt Kooperatifleri Birliği Başkanı Mahmut Eskiyörük de, süt üretim maliyetlerinin yüzde 80 oranında arttığına dikkat çekerek, yanlış tarım politikaları ile üreticilerin küstürüldüğünü söyledi.

GRAM İLE ALIYORLAR

Peynir fiyatlarının artmasında marketçi ve üretici topu bir birine atarken, olan tüketiciye oldu. Peynir fiyatlarındaki artış ortalaması geçen seneye göre yüzde 20-30 seviyelerinde artarken, bazı yağlı peynirlerdeki artış oranı yüzde 80 seviyelerine dayandı. Market ve şarküterilerde kaliteli Ezine peynirinin kilosu 30 TL'ye yükselirken, eski kaşar 45-50 TL sınırına dayandı. Geçen yıl bu zamanlar kilogram fiyatı 33 TL olan beyaz peynir 40 TL'den market raflarında yerini aldı. Peynir fiyatlarının yükselmesi karşısında asgari ücretli ve dar gelirliler kahvaltı sofralarına gram ile peynir alırken, piyasa uzmanları fiyatların düşeceği konusunda hiçbir umut ışığı gözükmediğini belirtiyorlar.

PEYNİR ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Tüketicilerin peynir alırken nelere dikkat etmesi gerektiğini işin uzmanı Altınkılıç Peynircilik Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Altınkılıç'a sorduk. Altınkılıç'ın peynir seçiminde önerileri şöyle:

– Peynirin üretim ve son kullanma tarihine dikkat edilmeli.

– Ambalajın vakumunun bozulmamış olması gözden kaçırılmamalı. Keza havayla temas etmeye başlaması, peynirin bozulmasına ve küf üretmeye başlamasına yolaçar.

– Peynir ambalajlarında etiket kontrolü yapılmalı ve son tüketim tarihi geçmemiş ürünler almaya dikkat edilmeli

– Ürün, uzun süre sıcakta bekletilmemeli ve marketten eve gelir gelmez uygun ısıda buzdolabında saklanmalı.

– Peynirler, buzdolabının en iyi soğutan kısmı olan iç kısımlarına depolanmalı.

– İhtiyaç olduğu kadar porsiyonlanarak kullanılmalı ve hava almayacak şekilde tekrar kapatılmalı..

Aydın DEMİR/SÖZCÜ